Beschrijving
Een oude, ongeneeslijk zieke politiecommissaris jaagt vanuit zijn bed op een voormalige SS-kamparts. Hij komt in diens ziekenhuis terecht, en vanaf dat moment begint een bloedstollend gevecht van de gerechtigheid tegen het kwaad. Lange tijd is niet duidelijk wie er zal winnen.

Recensie
Nadat hij in Bern het gymnasium bezocht, studeerde domineeszoon Friedrich Dürrenmatt aan de universiteit van Zürich waar hij onder andere filosofie, theologie en germanistiek studeerde. Hij behaalde geen diploma, werkte vervolgens als journalist, schreef voor het cabaret en ging later ook over tot het schrijven van toneelstukken en misdaadromans. Vervolgens groeide hij uit tot een de belangrijkste Zwitserse auteurs van de twintigste eeuw. Zijn internationale doorbraak kwam met de tragikomedie Der Besuch der alten Dame. Het in 1953 geschreven Der Verdacht is in 2017 in het Nederlands heruitgegeven onder de titel De verdenking. In 1986 ontving Dürrenmatt de Georg-Buchner-Preis, de belangrijkste literatuurprijs in Duitsland.

Commissaris Bärlach is begin november 1948 in het ziekenhuis opgenomen als gevolg van een ongeneeslijke ziekte. Terwijl hij in zijn bed ligt, bladert hij het drie jaar oude tijdschrift Life door. Een foto die hij in het blad ziet, wekt zijn belangstelling. Bärlach is ervan overtuigd dat een voormalige SS-kamparts op de foto afgebeeld staat. Deze arts zou zelfmoord hebben gepleegd, maar Bärlach is daar niet van overtuigd. Daarom is hij vastberaden de arts, die nu een privé-kliniek runt, te vinden en te ontmaskeren. Hij gaat  daarin zelfs zo ver dat hij zich in de kliniek laat opnemen. Vanaf dat moment is de commissaris niet zeker van zijn leven en is het eveneens onduidelijk wie aan het langste eind zal trekken.

In de eerste zin van het verhaal wordt het jaartal 1948 genoemd en met de wetenschap dat het boek in 1953 geschreven is, kan de lezer verwachten dat de schijfstijl ook de sfeer van deze jaren veertig of vijftig heeft. Hier is echter geen enkele sprake van. Het verhaal heeft een stijl die misschien niet helemaal eigentijds genoemd kan worden, maar er is geenszins sprake van een achterhaald taalgebruik. Dit wil niet zeggen dat niet te merken is dat het verhaal zich een kleine zeventig jaar eerder afspeelt. De sfeer die het oproept doet namelijk denken aan die in de boeken van Georges Simenon. Neem bijvoorbeeld commissaris Maigret, dat is een gemoedelijk en bedaard man. Datzelfde kan in De verdenking gezegd worden van Bärlach.

Het is nu in feite een kleine stap naar het personage Bärlach. Hoewel er niet veel over hem bekend wordt gemaakt, krijgt de lezer toch voldoende achtergrondinformatie over hem om het verhaal de diepgang te geven die het nodig heeft. Weten of Bärlach getrouwd is of wat hij in zijn eigen tijd doet, is immers volstrekt overbodig en zou niets aan het wezenlijke verhaal toevoegen. Dürrenmatts keuze om dat weg te laten is de juiste geweest. Opvallend is het cynisme van de commissaris en dat komt vooral tot uiting in de dialogen met zijn behandelend arts.

Misschien gaat het wat te ver om Bärlach te vergelijken met de beroemde nazi-jager Simon Wiesenthal, maar een kleine overeenkomst is er zeker. Beiden zijn namelijk vastberaden om de gerechtigheid te laten zegevieren. Een andere vergelijking die gemaakt kan worden, is die tussen de kamparts en Joseph Mengele. Deze twee nazi’s voerden experimenten uit die vaak tot de dood van de slachtoffers leidden. Of dit een bewuste keuze van Dürrenmatt geweest is, valt echter niet te zeggen. Het geeft het verhaal in ieder geval een extra dimensie.

De verdenking is geen verhaal dat het moet hebben van zijn snelheid. Niet erg, want het subtiele en soms ragfijne spel dat Bärlach speelt om de voormalig kamparts te ontmaskeren is dermate intrigerend dat het van begin tot eind blijft boeien. In dit spel krijgt de politieman hulp, maar ook tegenwerking, van een aantal duistere en bijzonder markante figuren. Hierdoor kent het verhaal een paar verrassende en interessante ontwikkelingen. Hoewel het zeker geen thriller is, heeft het boek wel degelijk spanning. Dit komt vooral door de opbouw van het verhaal, de manier waarop de auteur naar de ontknoping toewerkt en de vraag of de commissaris in zijn missie zal slagen.

(Het boek heb ik onlangs gerecenseerd voor Hebban.)

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Friedrich Dürrenmatt
Titel: De verdenking
ISBN: 9789025306519
Pagina’s: 160
Eerste uitgave: 2017

Beschrijving
Een psychopatische seriemoordenaar zaait dood en verderf onder de bevolking van Atlanta. De lichamen van de slachtoffers vertonen naast messteken ook sporen van beten. Als er bij de afdeling Moordzaken een brief van de mogelijke dader binnenkomt met de tekst Ben ik de vreemdeling die je zoekt?, schakelt rechercheur Rauser zijn goede vriendin Keye Street in. Keye heeft haar eigen detectivebureau, dat ze oprichtte nadat ze bij de FBI werd ontslagen vanwege haar drankprobleem.

Dan komt er een nieuwe brief van de dader met daarin een verwijzing naar de reden van Keyes ontslag bij de FBI. De moordenaar is angstvallig goed op de hoogte van haar privéleven…

Recensie
Voordat Amanda Kyle Williams met schrijven van boeken begon, heeft ze onder andere gewerkt als huisschilder, vertegenwoordiger en koerier. Ook heeft ze bijdragen geleverd aan verhalenbundels en werkte ze als freelance schrijver voor de Atlanta Journal-Constitution. Van 1990 tot 1993 schreef Williams de uit vier delen bestaande, maar niet zo succesvolle, serie over CIA-spion Madison McGuire. In 2010 volgde haar thrillerdebuut, Een onverwacht genoegen. Dit is het eerste boek met privédetective Keye Street als belangrijkste personage. Met dit thrillerdebuut kwam ze meteen op de shortlist voor de Townsend Prize for Fiction en de Shamus Award terecht.

Keye Street is, nadat ze bij de FBI is ontslagen, een eigen detectivebureau begonnen. Ze krijgt diverse opdrachten zoals het arresteren van gezochte criminelen, het afleveren van dagvaardingen en nog meer soortgelijke taken. Af en toe heeft ze een wat grotere opdracht. Meestal op verzoek van haar vriend en rechercheur Aaron Rauser van de Atlanta Police Department. Wanneer Atlanta wordt opgeschrikt door een seriemoordenaar schakelt Rauser de hulp van Keye opnieuw in. Deze moordenaar heeft een identieke werkwijze en laat beten achter op het lichaam van de slachtoffers. Als Street op een dag een brief van de dader ontvangt, komt het voor haar allemaal wel heel erg dichtbij. Want de moordenaar weet wel heel erg veel over haar privéleven.

Het grootste deel van het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Keye Street, de privédetective. Daarin wordt, in de ik-vorm, verteld wat de reden is dat ze voor dit vak gekozen heeft, wat ze daarin meemaakt en wat haar relatie is met een aantal andere personages. Aangezien dit de eerste thriller is waarin Keye het belangrijkste personage is, wordt dat gedurende het verhaal steeds meer uitgewerkt. Ook de moordenaar heeft, maar dan veel bescheidener, een verhaal. Dit is in de vorm van een blog en daarin wordt beschreven hoe de moorden tot stand komen en worden gepleegd.

Aanvankelijk is het even wennen aan de soms bijzondere en misschien wat eigenzinnige schrijfstijl van Williams, maar daarna merk je al snel dat deze stijl haar, en in feite ook Keye Street, kenmerkt. Bij vlagen is het verhaal doorspekt met humor en cynisme. Die karaktertrekken, zo blijkt steeds meer, horen onlosmakelijk bij het personage Street. Daarnaast is Een onverwacht genoegen een vlot geschreven thriller waarin ook meer dan voldoende spanning zit, regelmatig verrassende wendingen en een onverwachte ontknoping heeft.

De meeste personages komen geloofwaardig over en hebben ieder hun eigen en intrigerende persoonlijkheid. Toch bevat het verhaal wel een paar clichés, zoals het spel dat de seriemoordenaar met de politie en detective speelt. Aardig, maar niet origineel. Ook is het vreemd dat een privédetective mensen kan arresteren en daarvoor eveneens handboeien mag gebruiken. Wellicht dat de wetgeving in Atlanta dat toestaat, maar het komt wel wat merkwaardig over.

Aan Een onverwacht genoegen is, behalve de kennismaking met de personages, niet te merken dat het een debuut is. Street en Rauser hebben alles in zich om zich tot succesvolle seriepersonages te ontwikkelen. En Amanda Kyle Williams zal alle zeilen bij moeten zetten om het niveau van deze thriller op zijn minst te evenaren.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Amanda Kyle Williams
Titel: Een onverwacht genoegen
ISBN: 9789026134166
Pagina’s: 335
Eerste uitgave: 2011

Beschrijving
Als schilderes Eva Magnus met haar dochtertje Emma langs een rivier wandelt en het lichaam van een man in het water aantreft, neemt het leven van de alleenstaande moeder een tragische wending. Want alle sporen van deze moord en ook die op de prostituee Maja, enkele dagen daarvoor, leiden naar Eva. De manier waarop ze geprobeerd heeft haar geldzorgen te verlichten, dreigt haar leven te verwoesten.

Recensie
Een van de meest succesvolle Noorse auteurs is Karin Fossum, pseudoniem voor Karin Mathisen). Al op tienjarige leeftijd begon ze met het schrijven van poëzie en tien jaar later verscheen haar goed ontvangen dichtbundel Kanskje i morgen. In 1978 werd een tweede bundel gedichten uitgebracht, maar nadat deze flopte, richtte Fossum haar aandacht op haar gezin. In 1992 begon ze opnieuw met schrijven, hetgeen leidde tot de novelle I et annet lys. Haar internationale doorbraak kwam drie jaar later met haar thrillerdebuut Eva’s oog, met inspecteur Konrad Sejer. Hiervoor ontving ze de Glazen Sleutel en de Riverton-prijs voor de beste Scandinavische misdaadroman.

Nadat Eva Magnus samen met haar dochter Emma een wandeling langs de rivier heeft gemaakt, kijken ze nog even om naar het water. Ze zien dat er wat aan komt drijven. Het blijkt het lichaam van een man te zijn. Eva krijg de schrik van haar leven, want ze herkent de man. Een paar dagen eerder is Eva’s jeugdvriendin Maja, die ze vijfentwintig jaar niet gezien heeft, vermoord. Maja werkte clandestien als prostituee en stelde Eva voor om dat ook te gaan doen. Dat zou de oplossing zijn voor Eva’s geldproblemen. Na beide moorden staat het leven van Eva op zijn kop, want alle sporen van de moorden leiden naar haar en worden haar problemen alleen maar groter.

Eva’s oog begint met de kennismaking met de belangrijkste personages: kunstenares Eva Marie Magnus en inspecteur Konrad Sejer. Het verhaal wordt daardoor ook vanuit het perspectief van hen beiden verteld. Doordat de schrijfster voor deze opzet gekozen heeft, worden beide personages vrij goed uitgewerkt en komt de lezer voldoende over hen te weten om zich met hen te identificeren. Opvallend is dat iedereen, maar Sejer in het bijzonder, op een menselijke en sympathieke manier worden neergezet. Dat gebeurt zeker niet altijd.

De gehanteerde schrijfstijl is eenvoudig, vlot en ook verzorgd. Ondanks het over het algemeen trage tempo, iets dat vaak kenmerkend is voor Scandinavische thrillers, lukt het Fossum om de lezer te blijven boeien. Vanaf het begin is het overduidelijk dat Eva meer weet over de vermoorde man, misschien dat ze het zelfs op haar geweten heeft, maar of dat werkelijk zo is, wordt pas aan het eind van het boek duidelijk. Dit gegeven blijft de lezer intrigeren en ontstaat er een bepaalde, vooral onderhuidse, spanning.

Het verhaal speelt zich aanvankelijk in het heden af. Hierin vordert het onderzoek van Sejer gestaag en komt hij steeds dichter bij de dader. Halverwege het boek springt het terug naar de dag dat Eva Maja ontmoette. Vanaf dat moment wordt beschreven wat er in de paar dagen tussen deze ontmoeting en de vondst van de man in het water gebeurd is. Dan komt het weer in het heden terecht en bevindt de lezer zich in het gesprek dat Sejer met de dader heeft.

Ondanks de verrassende ontknoping zijn er toch een paar kanttekeningen te plaatsen. Want sommige van Eva’s gedragingen zijn nogal ongeloofwaardig, vooral die aan het eind van het verhaal. Ook de soms voorkomende naïviteit van Eva is een van de minpuntjes van het boek. Misschien begrijpelijk, maar het is net wat te veel van het goede en doet afbreuk aan haar personage. Konrad Sejer is daarentegen een interessante persoonlijkheid, waar in toekomstige boeken nog veel meer uit gehaald kan worden. Maar hoe dan ook heeft Fossum met Eva’s oog een verdienstelijk thrillerdebuut geschreven.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Karin Fossum
Titel: Eva’s oog
ISBN: 9789085490166
Pagina’s: 305
Eerste uitgave: 1995