Beschrijving
Na de plotselinge dood van haar moeder wordt de succesvolle Eva steeds angstiger; er dreigt gevaar voor haar en haar kinderen. Ze gaat op zoek naar de oorsprong van haar angsten in haar vroege jeugd en ontdekt hiaten in haar geheugen. Dan komt haar vader weer in haar leven, de man die de afgelopen 34 jaar heeft doorgebracht in een psychiatrische inrichting. Het is het begin van een beangstigende ontdekkingsreis naar het verleden, waarin ze zowel haar eigen demonen als die van haar vader onder ogen moet komen.

Recensie
Over Antoinette Beumer wordt vaak gezegd dat ze een laatbloeier is. Dat beeld komt vooral omdat ze haar eerste speelfilm, De gelukkige huisvrouw, pas op haar zevenenveertigste maakte. En acht jaar later kwam haar debuutroman, Mijn vader is een vliegtuig, uit. Deze roman is geïnspireerd op haar eigen jeugd, dus is het enigszins autobiografisch. Ze heeft het geschreven omdat ze wilde weten wat er met haar manisch-depressieve vader gebeurd is. Op dit moment werk ze aan een verfilming van haar debuut, die in principe begin 2019 in de bioscoop zal moeten draaien.

De bijna veertigjarige Eva is eigenaar van een succesvol reclameproductiebureau waar ze erg druk mee is. Daarnaast is ze getrouwd en moeder van een tweeling. Als haar moeder plotseling overlijdt, krijgt ze steeds vaker last van paniekaanvallen en is ze ervan overtuigd dat haar kinderen, maar ook zijzelf, in gevaar is. Ze wil weten waar dit van komt en merkt dat ze zich uit haar jeugd niet veel meer kan herinneren. Eva besluit om weer in contact te komen met haar vader die ruim dertig jaar eerder in een psychiatrische inrichting is opgenomen. Dan komen haar herinneringen langzaam naar boven en moet ze de werkelijkheid onder ogen zien.

Het verhaal, dat vanuit het perspectief van Eva wordt verteld, is onderverdeeld in drie delen: Willemien, Joost en Eva. Willemien en Joost zijn respectievelijk de moeder en vader van Eva en in ieders deel wordt geleidelijk meer over hen prijsgegeven. Aan dit alles gaat eerst nog een proloog vooraf, die, nog voordat je iets van het vervolg hebt gelezen, de sfeer uitstraalt die de film One flew over the cuckoo’s nest op sommige momenten ook heeft. Of deze indruk terecht is, wordt gedurende de plot wel duidelijk. Vervolgens wisselen het heden en het verleden zich door middel van in frequentie toenemende flashbacks elkaar af. Deze sprongen terug in de tijd bestaan uit Eva’s herinneringen, die, vanaf haar intrek in haar moeders huis, langzaam naar boven komen. Hierin beleeft ze een gedeelte van haar jeugd opnieuw, maar komt ze er ook achter waarom ze haar vader decennialang niet meer heeft gezien.

Mijn vader is een vliegtuig is in feite een recht-toe-recht-aan-verhaal, zonder prachtig geformuleerde zinnen en beeldspraken. Dat heeft dit boek ook niet nodig, want Beumer weet in een beeldende stijl precies te verwoorden wat ze bedoelt en de lezer krijgt hier meteen een heel duidelijke voorstelling van. Tevens lukt het de auteur om de emoties van de personages, vooral die van Eva, op de lezer over te brengen. Dat haar dit lukt, is eigenlijk niet zo heel erg vreemd, want het verhaal is gebaseerd op ervaringen uit haar eigen jeugd en daardoor komen de situaties, maar ook de dialogen erg natuurgetrouw, dus realistisch over.

Dat het niet eenvoudig is om met iemand om te gaan die een psychische stoornis heeft, blijkt uit het hele verhaal. Dat is in het vooral fictieve Mijn vader is een vliegtuig het geval, maar in wezen ook in de realiteit. Ook de zorgverleners hebben hier nog moeite mee en dat komt in het verhaal, hoewel zijdelings, eveneens nog even naar voren. Om hier een boek over te schrijven is niet eenvoudig, maar Beumer heeft dit met verve gedaan. En als ze de intentie heeft om na dit overweldigende debuut opnieuw een boek te schrijven, wordt het moeilijk zichzelf te overtreffen.

Waardering: 5/5

Boekinformatie
Auteur: Antoinette Beumer
Titel: Mijn vader is een vliegtuig
ISBN: 9789048837526
Pagina’s: 240
Eerste uitgave: 2017

Beschrijving
Eind jaren negentig. Twee meisjes groeien op tussen stad en achterland. Samen ontdekken ze de wereld en zichzelf. In de loop der jaren komt hun vriendschap op scherp te staan; Vikki gaat steeds verder in het verleggen van grenzen en verlangt volledige overgave van haar vriendin. Tot de nacht waarin het onherroepelijk misgaat.

Recensie
In 2012 deed Laura van der Haar, volgens haarzelf per ongeluk, mee aan een poëzieslag en werd in dat jaar de winnaar van het Nederlands Kampioenschap Poetry Slam. Een paar jaar later stelde ze haar gedichtenbundel Bodemdrang samen en dat betekende eveneens het einde van haar carrière als archeoloog. Ze ging zich vanaf dat moment volledig toeleggen op schrijven. Zo heeft ze bijvoorbeeld bijgedragen aan de satirische website De Speld en ook aan de Nederlandse versie van VICE. Verder begon ze met het schrijven van een eerste roman. Dit romandebuut, Het wolfgetal, is in het voorjaar van 2018 verschenen.

Het is het einde van de jaren negentig. Twee elfjarige meisjes raken met elkaar bevriend en groeien op in een provinciestad. Ze staan aan het begin van hun puberteit en hebben dus de leeftijd om te ontdekken. Zowel zichzelf als de omgeving om zich heen. Vikki, een van de twee, verlegt haar grenzen steeds meer en verwacht dit ook van haar vriendin. Nadat ze, samen met een ander meisje, een avond uit zijn geweest, gaat er iets gigantisch fout. Het is zelfs zo erg dat dit hun vriendschap danig onder druk zet.

Een openingszin is belangrijk voor een boek. Zo’n zin kan een verhaal, nog voordat het begonnen is, maken of breken, maar wat het in ieder geval moet doen, is de lezer nieuwsgierig maken. Dat doet deze zin in Het wolfgetal zonder meer, het trekt de aandacht en blijft gedurende het verhaal zonder meer hangen. Natuurlijk is dit niet het enige waar de lezer nieuwsgierig naar wordt. Dat wordt hij ook naar Vikki en haar naamloze vriendin, de ik-figuur vanuit wier perspectief het verhaal wordt verteld. Naarmate het verhaal vordert, wordt er steeds meer een tip van de sluier opgelicht en daarom kom je ook meer over beide meisjes te weten. Dat creëert een spanningsveld, dat overigens nog eens wordt versterkt doordat sommige hoofdstukken afgewisseld worden met eerst fragmenten uit een autopsierapport en later uit het verslag van een psychiater. Uit dat eerste blijkt dat er iets gebeurd is, maar wat dat dan is en over wie het gaat, is aanvankelijk nog niet duidelijk. Dat wordt het gedurende de plot, en dat was min of meer te voorzien, wel, maar het gevoel van spanning verdwijnt daardoor niet.

Het wolfgetal is vooral een verhaal van twee meisjes in de puberteit. Wat hen beweegt, waar ze zich mee bezighouden. De ene keer hebben ze nog wat van een kind over zich, maar het andere moment pretenderen ze al heel wat te zijn. Dat wordt door Van der Haar erg goed beschreven, ze heeft zich in de gedachtewereld verplaatst van meisjes van die leeftijd en weet dat dus ook goed over te brengen. Soms denk je zelfs dat ze haar uit eigen ervaringen in het verhaal verwerkt heeft. Hoewel de vertelster en Vikki uit totaal verschillende milieus komen, lijkt hun vriendschap daar niet onder te lijden. Die is innig, zelfs zo erg dat de lezer de indruk krijgt dat het verder gaat dan alleen maar dat. Zelfs als ze elkaar, vele jaren later, weer tegenkomen, pakken ze de draag als vanouds weer op. Beide meisjes zijn het belangrijkst voor het verhaal, hun personages zijn dan ook prima uitgewerkt en zorgen voor een heel acceptabele diepgang.

Van der Haar weet in een vlotte schrijfstijl met soms mooi geformuleerde zinnen ook de toon van de jaren negentig goed neer te zetten. Tijdens de plot worden gerezen vragen beantwoord en dat gebeurt ook in de ontknoping. Desondanks kan de lezer aan het eind toch het gevoel hebben dat het verhaal niet helemaal af is. Omdat er wel enkele onbeantwoorde vragen overblijven. Dat neemt echter niet weg dat de auteur met Het wolfgetal een bijzonder innemende debuutroman geschreven heeft.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Laura van der Haar
Titel: Het wolfgetal
ISBN: 9789463622745
Pagina’s: 399
Eerste uitgave: 2018

Beschrijving
‘Ik herken direct de zware haren die als een helm haar hoofd bedekken. Mijn handen draai ik om de touwtjes van mijn jurk tot mijn vingers blauw zien. Verbeeld ik het me? Ik bestudeer nauwkeurig haar gezicht: de grove neus die er een scheve lijn op trekt en de lichte groeven naast haar ogen die je enkel ziet als je heel goed kijkt. Er is geen twijfel mogelijk: zij is het.’

Als Sarah, een jonge actrice, haar moeder eindelijk teruggevonden denkt te hebben, kan ze niet langer op het toneel staan. Ze eigent zich een nieuwe rol toe om dichter bij de vrouw die haar moeder is te komen. Want als je ergens maar hard genoeg in gelooft, wordt het vanzelf waarheid.

Recensie
Jente Jong was nog maar twee jaar oud toen haar moeder overleed, dus eigenlijk kende ze haar nauwelijks. Dat veranderde toen ze fragmenten uit de twee dagboeken van haar moeder in haar in augustus 2017 verschenen debuut Het intieme vreemde heeft verwerkt. Door het schrijven van dit boek kreeg ze het gevoel dat haar moeder weer van haar is geworden. Behalve auteur is ze ook theatermaker en actrice. Ze heeft diverse solovoorstellingen geschreven en gemaakt en ze heeft ook bij theatergezelschappen gespeeld. Momenteel werkt ze aan een tweede roman met als werktitel Ontvleugeld, een boek over vrijheid.

Sarah is actrice en met haar theatergroep, die ze samen met Sam heeft opgericht, staat ze met een eigentijdse versie van het Griekse drama Medea op de planken. Tijdens een voorstelling loopt ze van het toneel en verdwijnt, iedereen verbijsterd achterlatend. De reden is een vrouw die ze gezien heeft en waarvan ze zegt dat het haar moeder is. Ze wil contact met haar en gaat daarom bij Albert Heijn aan het werk, waar de vrouw haar boodschappen doet. Dit lukt haar en vanaf dat moment brengt ze de vrouw regelmatig een bezoek. En raakt ze ook steeds meer door haar geobsedeerd.

Het verhaal in Het intieme vreemde wordt verteld vanuit het perspectief van Sarah en bestaat uit twee delen. In het eerste deel , Het vreemde, gaat het er vooral over hoe ze, al dan niet geobsedeerd, alles in het werk stelt om haar vermeende moeder te ontmoeten. Al vanaf het begin wordt de lezer nieuwsgierig gemaakt naar wat er gebeurd is, wat er in al die voorgaande jaren niet verteld is, maar ook naar wat Sarah precies beweegt. Dit niet weten zorgt ervoor dat het verhaal, hoewel het beslist geen thriller is, wel een spanningsveld heeft. Uit alles blijkt dat ze haar moeder mist en valt ze terug in herinneringen. Maar ook lijkt het alsof Sarah haar eigen toneelstuk speelt, dat ze in een andere wereld leeft en dat ze alleen maar een rol speelt. Ondertussen wordt er wel steeds meer onthuld, maar dat leidt er nog niet toe dat al het onbekende bekend wordt. De spanning blijft nog even gehandhaafd.

In het tweede deel, Het intieme, komt Sarah in het bezit van twee dagboeken die haar moeder tijdens haar leven bijgehouden heeft. Op aandringen van haar jeugdvriend Thomas begint ze in de dagboeken te lezen en daardoor komt ze meer over haar moeder te weten, maar ook wat er allemaal verzwegen is. De dagboekfragmenten zijn in feite de rode draad van dit deel en confronteren Sarah min of meer ook met het heden. Want Christie, een vrouw die voor Sarah de rol van haar echte moeder heeft vervuld, is ernstig ziek. Ze leidt aan kanker, iets waar Sarahs moeder ook aan overleden is. Doordat Sarah hiermee geconfronteerd wordt, heeft het er veel van weg dat ze het overlijden van haar moeder nog steeds aan het verwerken is. Deze momenten, de tijd die Sarah met Christie doorbrengt, maar ook een aantal passages uit het dagboek, zijn het meest aangrijpend van het verhaal.

Op het oog lijkt het een zwaar thema te zijn. Daar is echter geen enkele sprake van. Het verhaal is toegankelijk geschreven en Jong maakt regelmatig gebruik van mooi geformuleerde zinnen en fraaie vergelijkingen. Hierdoor, en natuurlijk ook omdat het intrigeert, blijft het van begin tot eind boeien. Het intieme vreemde is een prima debuut waarin verlies en de verwerking daarvan centraal staan.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Jente Jong
Titel: Het intieme vreemde
ISBN: 9789021407456
Pagina’s: 238
Eerste uitgave: 2017

Beschrijving
De burgers van het Engelse stadje Ludlow zijn diep geschokt als de plaatselijke diaken beschuldigd wordt van een ernstig misdrijf en gearresteerd wordt. Kort daarna wordt hij dood in zijn cel gevonden. In opdracht van Scotland Yard probeert sergeant Barbara Havers enig licht te werpen op het mysterieuze incident. In het begin wijst alles op de zelfmoord van een wanhopig man, maar Havers en inspecteur Thomas Lynley twijfelen daaraan. Samen nemen ze een kijkje achter de idyllische façade van Ludlow – en ontdekken dat bijna iedereen er iets te verbergen heeft…

Recensie
In de jaren zestig van de vorige eeuw, toen de Beatles furore maakten in de Verenigde Staten, raakte de Amerikaanse schrijfster Elizabeth George voor het eerst geïnteresseerd in Engeland. Die interesse leidde ertoe dat ze Shakespeare begon te bestuderen, maar ook dat ze in 1966 een reis naar dat land maakte. Eenmaal terug in de VS gaf ze Engelse les en begon ze verhalen over Engeland te vertellen. Het is in wezen dus niet zo heel erg vreemd dat haar thrillers rond Thomas Lynley en Barbara Havers, zich in dat land afspelen.

In De straf die ze verdient, de twintigste in de reeks, wordt de diaken van het stadje Ludlow dood in zijn cel aangetroffen. Even daarvoor was hij wegens beschuldiging van pedofilie gearresteerd. Barbara Havers en hoofdinspecteur Isabelle Ardery worden naar Ludlow toegestuurd om vast te stellen of het zelfmoord was. Omdat Havers twijfelt, gaan zij en Thomas Lynley de zaak nader onderzoeken. Dan blijkt dat er veel meer aan de hand is dan aanvankelijk leek en merken ze dat iedereen die ze te spreken krijgen het niet zo nauw neemt met de waarheid.

Er is één ding dat zonder twijfel over Elizabeth George gezegd kan worden, ze weet hoe ze een compleet verhaal moet neerzetten. Haar Lynley-mysteries kenmerken zich door hun omvang en De straf die ze verdient is daar geen uitzondering op. Dit heeft wel tot gevolg dat er in het verhaal erg veel randzaken voorkomen die voor het misdaadverhaal geen enkele toegevoegde waarde hebben. Dit, maar ook de veel te uitgebreide beschrijving van onder andere de omgeving en de inrichting van een woning, vertragen het verhaal dusdanig dat de lezer soms niet meer weet waar het daadwerkelijk om gaat. Want het gaat uiteindelijk om het oplossen van een misdaad, maar het lijkt er min of meer op dat dit ondergeschikt is gemaakt. De vele overbodige details geven tevens de indruk dat de auteur er tijdens het schrijven al rekening mee gehouden heeft dat dit boek mogelijk ook verfilmd zal worden, alsof het al een script is.

Omdat De straf die ze verdient alweer de twintigste uit de reeks is, zijn er, afgezien van Lynley en Havers, enkele terugkerende personages. Hun persoonlijke problemen of situaties waarin ze verkeerden, kwamen in eerdere delen voor. Voor de lezer die niet alle voorgaande boeken uit de serie gelezen heeft, levert dat soms wel wat vraagtekens op. Gedurende de plot komen er wel wat antwoorden op de vragen, maar toch blijven er nog wel wat onduidelijkheden hangen. Dat houdt echter niet in dat dit boek niet onafhankelijk van de andere gelezen kan worden, het verhaal is immers opzichzelfstaand. Opvallend rond de personages Lynley en Havers is dat ze gedurende de reeks zo goed als geen ontwikkeling hebben doorgemaakt. George lijkt vast te willen houden aan het door haar ingezette patroon: de aristocratische en coachende inspecteur en de slimme en geen blad voor de mond nemende brigadier. In het begin interessant, maar na verloop van tijd weten de lezers dat wel, die willen dan wel een keer wat anders.

De diverse verhaallijnen boeien, ondanks het trage tempo en het ontbreken van iedere vorm van spanning, over het algemeen wel. Dat komt omdat je wilt weten hoe het precies zit, maar ook omdat George een aantal actuele thema’s in het verhaal verwerkt heeft, waardoor het vrij realistisch overkomt. Vanaf het moment dat Lynley in het verhaal zijn opwachting maakt, dat is ongeveer halverwege, wordt het zonder meer interessanter, neemt het tempo iets toe en gaat het écht om het oplossen van de misdaad. De ontknoping begint ruim honderd bladzijden voor het eind en wordt zelfs nog iets boeiender. Het is daarom jammer dat de auteur ervoor heeft gekozen om het slot niet thrillerwaardig te laten zijn. Maar misschien past dat nou juist wel weer in de lijn van het verhaal. Toch doet Elizabeth George er verstandig aan om na te gaan denken of ze nog wel een nieuwe Lynley-mysterie gaat schrijven. Want haar inspiratie lijkt enigszins uitgewerkt te zijn.

(Het boek heb ik onlangs gerecenseerd voor Hebban.)

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Elizabeth George
Titel: De straf die ze verdient
ISBN: 9789400508514
Pagina’s: 730
Eerste uitgave: 2018

Beschrijving
Vijftien jaar zijn verstreken sinds Sofia ontsnapte uit ViaTerra. De notoire sekteleider Franz Oswald is al jaren niet meer in het openbaar gezien, maar wanneer er een verwoestende storm over de Zweedse westkust raast stapt hij uit de schaduw. Met zijn boodschap over wederopbouw en een nieuwe wereld is hij populairder dan ooit. Maar achter die openbare façade botviert hij zijn wrede en manipulatieve tirannie op met name de kinderen in de sekte. Ook Oswalds zonen Thor en Vic zijn klaargestoomd om ViaTerra te dienen. Maar hoe ouder Thor wordt, hoe meer zijn twijfel groeit. Hoe ver wil zijn vader eigenlijk gaan om zijn macht te behouden?

Sofia runt nu een opvangcentrum voor jonge mensen die willen loskomen van sektes. Maar het pand is door de storm met de grond gelijkgemaakt. Ze heeft zichzelf voorgenomen ver uit Oswalds buurt te blijven. Dat blijkt moeilijker dan ze dacht…

Recensie
Niet lang nadat Mariette Lindstein met het schrijven van haar ViaTerra-trilogie begon, hielden haar nachtmerries over haar eigen ervaringen bij de Scientologykerk op. In de trilogie, ze heeft bewust voor het thrillergenre gekozen omdat spannende boeken vooral jongeren meer aanspreken dan non-fictie, wil ze de mensen waarschuwen voor dergelijke bewegingen. Het eerste deel van de serie, De sekte, kwam in 2017 uit en het laatste, Kinderen van de sekte, in oktober 2018. Over haar ervaringen geeft ze ook lezingen op scholen.

Sinds Sofia vijftien jaar geleden uit ViaTerra wist te ontsnappen, is de sekteleider Franz Oswald niet meer in het openbaar verschenen. Dat verandert nadat de westkust van Zweden geteisterd is door een zware storm die voor een flinke ravage heeft gezorgd. Hij werkt mee aan het herstel en komt met plannen om het milieu te beschermen. Hierdoor groeit zijn populariteit, maar zijn ware gezicht toont hij pas aan de kinderen van de sekte. Met harde hand drilt hij ze tot ze loyale volgelingen worden. De storm heeft er ook voor gezorgd dat het opvanghuis dat Sofia runt met de grond gelijkgemaakt is. Ze wil het opnieuw opbouwen en zonder de hulp van Franz Oswald. Dat wordt moeilijker dan ze denkt.

Kinderen van de sekte begint met een dreigende proloog waarvan je even de indruk krijgt dat het een droom van een van de personages is. Dat is volkomen misplaatst, want uit diezelfde proloog, maar ook gedurende de plot, blijkt het tegendeel. Het is vooral bedoeld dat de lezer zich gedurende de plot afvraagt wat zich op die rots voordoet en wat de aanleiding daartoe is geweest. Een goede keuze van Lindstein om op deze manier te beginnen, want het zorgt al meteen voor een spanningsboog en maakt tevens nieuwsgierig.

Dan begint het werkelijke verhaal, dat afwisselend verteld wordt vanuit het perspectief van Sofia en, in verhaalvorm, door een eerst nog onbekend personage en af en toe door Sofia’s dochter Julia. De tweede verhaallijn, door de onbekende, is het meest intens. Daarin wordt verteld wat de kinderen in de sekte moeten doormaken, hoe ze worden geïndoctrineerd, dat ze dingen moeten doen die een volwassene niet eens wil doen en dat ze getraind worden tot een soort kindsoldaat of  Hitlerjugend. De angst van die kinderen is regelmatig voelbaar. Lindstein weet de lezer hiermee te raken. Natuurlijk betekent dit niet dat de twee andere verhaallijnen minder interessant zijn. Zeker niet, maar ze zijn anders, minder onheilspellend.

Omdat Kinderen van de sekte het derde en tevens laatste deel van de trilogie is, wordt er in het begin van het boek wel een korte uitleg gegeven over de terugkerende personages. Dit is echter te weinig om voldoende over hen te weten te komen of hen te begrijpen. Daarom is het sterk aan te bevelen de serie op volgorde te lezen. Dan is ook goed te merken dat Sofia in dit derde deel een sterker en standvastiger karakter heeft gekregen, hoewel ze op momenten nog wel eens naïef kan zijn. Ten opzichte van de twee voorgaande delen heeft ze dus wel een positieve ontwikkeling ondergaan. Haar vijftienjarige (en later zestienjarige) dochter Julia, die voor het eerst in de drieluik voorkomt, is soms wel wat te wijs en te volwassen voor haar leeftijd. Haar gedrag is daarom niet helemaal realistisch.

Het verhaal heeft diverse plotwendingen en kent een aantal verrassende ontwikkelingen. Dat komt de onvoorspelbaarheid, er zijn momenten dat de lezer aan ziet komen wat er gaat gebeuren, ten goede. Van de drie delen uit de trilogie komt Kinderen van de sekte het beste uit de verf en is daardoor Lindsteins sterkste boek van de serie. Ze heeft daarmee voor een waardige afsluiting gezorgd.

Met dank aan A.W. Bruna Uitgevers voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.

Waardering: 3,5/5

Boekinformatie
Auteur: Mariette Lindstein
Titel: Kinderen van de sekte
ISBN: 9789400508460
Pagina’s: 442
Eerste uitgave: 2018

Beschrijving
Het is 2004. Een groep klimaatwetenschappers doet onderzoek op een schip in het Noordpoolgebied. Een van hen is Bas Fretz, een bijna-volwassen vrouw van 21 die nog met Lego speelt. Zij is mee in plaats van haar hoogleraar, Reinier, nadat die onverwacht is overleden. Ze hield net iets te veel van hem en ze zou graag weten of hij ook iets voor haar voelde, maar daar komt ze natuurlijk nooit meer achter, nu hij dood is.

Daar zit ze dan, als junior onderzoeker, op dat schip in het poolijs, tussen wildvreemde wetenschappers die elk zo hun eigen obsessies hebben. En als de expeditie dreigt te mislukken, wordt de kans steeds kleiner dat Bas er nog in slaagt om Reiniers wetenschappelijke ambities te verwezenlijken – laat staan die van zichzelf.

Recensie
Voor de dagbladen NRC Handelsblad en nrc.next schrijft Ellen de Bruin vooral over wetenschap, psychologie en menselijk gedrag. Haar verhalen zijn over het algemeen niet al te zwaar, maar de inhoud daarvan is wel gestoeld op verregaande research. In 2007 verscheen haar eerste non-fictie, Dutch women don’t get depressed. Iets meer dan tien jaar later is haar debuutroman Onder het ijs uitgegeven.

Omdat haar professor aan de Randstad University, Reinier van Wichteren, plotseling overlijdt, kan de eenentwintigjarige Bas Fretz in zijn plaats mee met een groep klimaatwetenschappers die onderzoek gaan doen in het Noordpoolgebied. Hoewel Reinier haar mentor was, was ze ook verkikkerd op hem, maar ze zal nu niet meer te weten komen of hij dat ook op haar was. Op het onderzoekschip bevindt ze zich tussen voor haar vreemde wetenschappers met ieder hun eigen eigenaardigheden. Bas wil Reiniers wetenschappelijke ambities uitvoeren, maar die kans wordt klein als de expeditie op een fiasco dreigt uit te draaien.

Na een min of meer filosofisch eerste hoofdstuk begint het verhaal hierna echt. Het wordt verteld vanuit het perspectief van Bas en de lezer merkt al snel dat een groot deel daarvan bestaat uit haar herinneringen aan Reinier. Uit alles blijkt dat ze helemaal idolaat van hem was, maar uit niets valt op te maken dat dit wederzijds was. Waar in ieder geval geen enkele onduidelijkheid over is, is dat Bas haar herinneringen aan het verwerken is, dat ze een rouwperiode doormaakt. Ook heeft het er veel van weg dat ze vooral op zoek is naar zichzelf. Gedurende de plot blijkt dit op zich ook wel, want aanvankelijk is ze nogal naïef en spreekt ze, zonder het zelf te beseffen, haar gedachten hardop uit. Dat is aan het eind van het boek anders. Dan is ze evenwichtiger. Haar personage heeft in de zeven weken dat ze zich aan boord van het onderzoeksschip bevond een positieve ontwikkeling doorgemaakt.

Onder het ijs is gebaseerd op een wetenschappelijke expeditie naar de Noordpool die in 2004 werkelijk heeft plaatsgevonden. Hierdoor is een aanzienlijk deel van het verhaal doorspekt met een terminologie waar een leek geen enkele binding mee heeft en die er ook voor zorgt dat het verhaal een nogal traag en saai verloop heeft. Het lijkt erop dat het verhaal voor de helft gevuld is met informatie die door de auteur uit wetenschappelijke boeken heeft gehaald. De andere helft is er dan door haarzelf bij bedacht. Dat verzonnen deel is tevens het meest interessante, hoewel er ook daarin kanttekeningen te plaatsen zijn. Zo is een aantal dialogen nogal aangedikt en dat een drietal Amerikaanse wetenschappers alleen in citaten uit films kan communiceren, wordt na verloop van tijd ronduit vervelend. Wat op een gegeven moment wel erg duidelijk naar voren komt, is dat men elkaar in de wetenschapswereld het succes niet gunt. Het lijkt vooral een wereld van eerst ik en dan de rest. En waarschijnlijk wijkt dat niet eens zo heel veel af van hoe het er elders aan toegaat.

De meeste personages die De Bruin gecreëerd heeft, zijn redelijk interessant en intrigerend. Ze hebben allemaal hun eigen bijzonderheden waardoor een deel van het boek wel enigszins boeiend is. Desondanks kan Onder het ijs als roman niet overtuigen. Hoewel de auteur soms mooi geformuleerde zinnen heeft gebruikt, is het boek een te wetenschappelijk relaas geworden.

Waardering: 2/5

Boekinformatie
Auteur: Ellen de Bruin
Titel: Onder het ijs
ISBN: 9789044634464
Pagina’s: 256
Eerste uitgave: 2018

Beschrijving
Vlaanderen, 1918. In een geïmproviseerd revalidatieoord achter het front delen de Britse officier Rupert Atkins en soldaat Harvey Cole noodgedwongen een kamer. Harvey herstelt moeizaam van zware verwondingen aan zijn gezicht, met Rupert is ogenschijnlijk niets mis maar hij verzet zich tegen zijn verblijf en weigert over zijn frontervaringen te praten. In eerste instantie wordt hun contact getekend door afkeer, maar gaandeweg ontstaat een wederzijdse fascinatie. In de confronterende nabijheid van de ander moeten ze zich leren verzoenen met de schade die de oorlog geestelijk en lichamelijk heeft aangericht.

Recensie
Tijdens haar studie cultuurwetenschappen volgde Herien Wensink het college cultuurbeschouwing en de moderne tijd en moest ze het boek Lenteriten van Modris Ekstein lezen. Dit boek was er de aanleiding van dat ze zich voor de Eerste Wereldoorlog ging interesseren en zich specialiseerde in literatuur uit die oorlog. Het idee om zelf een roman over deze oorlog te schrijven dateert van bijna twintig jaar geleden. Na diverse pogingen verscheen begin 2018 Kleihuid, haar debuut als romanschrijver. Daarnaast werkt ze ook nog als theaterredacteur bij de Volkskrant.

Het is 1918 en de Eerste Wereldoorlog is nog in volle gang. De Britse officier Rupert Atkins komt in een provisorische revalidatiekliniek in Vlaanderen terecht. Hij krijgt een kamer die hij met soldaat Harvey Cole moet delen. Harvey heeft zware verwondingen, maar Rupert lijkt niets te mankeren. Hoewel ze uit verschillende milieus afkomstig zijn, groeien ze steeds meer naar elkaar toe en beginnen ze elkaar te waarderen, te respecteren en elkaar na verloop van tijd ook te helpen. Daarbij moeten ze ook nog leren leven met de gevolgen die de oorlog voor hen persoonlijk heeft gehad.

Kleihuid wordt verteld vanuit het perspectief van twee personages: Rupert en Harvey. De eerste aanvankelijk vanuit zijn aristocratische inslag, de tweede vanuit zijn eenvoudigere afkomst. Dit klassenverschil wordt vanaf het begin duidelijk naar voren gebracht, maar omdat ze elkaar hun eigen verhaal vertellen, naderen ze elkaar steeds meer en lijkt er een soort onafscheidelijkheid te ontstaan. Door deze opzet komt ook de lezer steeds meer over beide personages te weten en worden hun karakters prima uitgewerkt. Uit de beschrijving van beide karakters en wat ze te vertellen hebben, is goed te merken dat deze oorlog nogal wat impact op hen heeft gehad. Daarom is het boek niet zozeer een uiteenzetting van de Eerste Wereldoorlog, maar meer wat de psychologische, en in mindere mate de fysieke, gevolgen hiervan zijn geweest. Hierdoor heeft Kleihuid niet het echte karakter van een historische roman, terwijl het zonder meer een geschiedkundige inslag heeft.

Ondanks het wat zwaarbeladen thema is het verhaal in een eigentijdse, toegankelijke en beeldende stijl geschreven. De dialogen zijn realistisch, vooral die aan het front. Verder maakt Wensink regelmatig gebruik van mooi geformuleerde zinnen en uitdrukkingen. Dat neemt echter niet weg dat het verhaal zich over het algemeen vrij traag voortsleept en zo goed als nergens nieuwsgierig maakt. Ook wordt de lezer te weinig verrast met plotwendingen. De eerste echte doet zich ongeveer halverwege voor, terwijl de auteur de ontknoping ook verrassend wil laten zijn. Maar helaas, al ruim voor het eind kan de lezer al vermoeden hoe het werkelijk in elkaar steekt. De paar plotwendingen die erin voorkomen, zijn te summier om het verhaal van begin tot eind te laten boeien. Het moet echter wel gezegd worden dat de tweede helft boeiender is dan de eerste, maar overtuigen doet het nog steeds niet.

Herien Wensink heeft zeker geen onaardige poging gedaan om van Kleihuid een intrigerende en boeiende roman te maken. Er zijn echter te veel kanttekeningen om de lezer aan het boek te laten kluisteren. Dit debuut had boeiender, spannender en vooral afwisselender mogen zijn.

Waardering: 2/5

Boekinformatie
Auteur: Herien Wensink
Titel: Kleihuid
ISBN: 9789029515580
Pagina’s: 304
Eerste uitgave: 2018

Beschrijving
Wil je met me spelen?
Wie wint, blijft leven…

Mijn naam is Francis Ackerman jr. Ik ben wat men wel een seriemoordenaar noemt. Al mijn slachtoffers krijgen een eerlijke kans, ik moord heus niet zomaar. Want ik speel een spel met ze. Wie wint, blijft leven. Ik heb nog nooit verloren. De meeste mensen zullen van mij gruwen. Sommigen zullen mij aanbidden. Zij zijn net als ik. Maar iedereen zal zich mij herinneren.

Mijn naam is Francis Ackerman jr. Ik ben de nacht, en ik wil een spel met je spelen.

Recensie
Zijn werkelijke naam is Aaron Brown, maar omdat deze in de Verenigde Staten zo algemeen is en een aantal bekendheden deze naam ook dragen, heeft hij, mede uit marketingoverwegingen, de schrijversnaam Ethan Cross aangenomen. Voordat hij met schrijven begon, was hij muzikant, maar eigenlijk wilde hij altijd al auteur worden. Omdat hij gefascineerd is door thrillers, was de keuze van het genre niet zo moeilijk. Zijn debuut uit 2011, The Shepherd, verscheen in 2015 in het Nederlands onder te titel Ik ben de nacht. Dit betekende het eerste deel van een serie over de seriemoordenaar Francis Ackerman.

Twee politieagenten worden opgeroepen omdat er een moord is gepleegd. De man die de melding gedaan heeft, is de beruchte seriemoordenaar Francis Ackerman. Op de plaats delict speelt hij, net als hij met al zijn slachtoffers doet, een spel met de agenten. Het loopt in zijn voordeel af. Oud-rechercheur Marcus Williams woont sinds kort in het plaatsje Asherton. Hij heeft er een slechte start, want na een avond uit wordt hij belaagd door een aantal mannen. Het loopt goed af, maar vanaf dat moment verloopt zijn verblijf anders dan Marcus zich vooraf had voorgesteld.

Het eerste dat aan het boek opvalt, is de vormgeving. Een zwarte omslag met dito letters en ook de zijkanten van het boek zijn zwart met daarin, in het wit, de titel en de naam van de auteur. Een originele vondst en vooral een blikvanger, zodat het boek meteen de aandacht trekt. Ook het formaat van Ik ben de nacht is enigszins afwijkend, maar dat is niet uniek. De eerste gedachte die je hebt, is dat dit wel een duistere thriller moet zijn. Maar is dat wel zo? Aan de ene kant wel, aan de andere kant ook weer niet.

In ieder geval begint het verhaal veelbelovend, het is al meteen intrigerend en zorgt voor diverse vragen. Die vragen worden gedurende de plot overigens beantwoord. De auteur weet de omgeving beeldend te beschrijven en de acties van de seriemoordenaar laten niets aan de verbeelding van de lezer over. Op sommige momenten kun je als het ware de angst van de slachtoffers voelen, maar ook de dreiging die van Ackerman uitgaat. Het is dan ook niet zo heel erg vreemd dat de hoofdstukken waarin het verhaal vanuit zijn perspectief wordt verteld de meeste spanning hebben. Cross probeert dat spanningsveld in de andere hoofdstukken wel aanwezig te laten zijn, maar dat is hem zo goed als niet gelukt. Daardoor is het niveau van het boek niet overal gelijk.

De schrijfstijl van de auteur is behoorlijk, het is toegankelijk, dus zeker niet ingewikkeld, soms komt het zelfs veel te simpel over. Dat laatste zou een verbeterpunt voor hem kunnen zijn, tenzij hij van die eenvoud zijn eigen stijl wil maken. De personages zijn over het algemeen beperkt uitgewerkt. Over Ackerman komt de lezer meer te weten, over Marcus een klein beetje en daar blijft het eigenlijk wel bij. In zijn ijver om Ik ben de nacht een daverende ontknoping te geven, laat Cross alle realiteitszin achterwege. Dat slot is, hoewel buitengewoon verrassend, veel te vergezocht en verliest daardoor alle geloofwaardigheid.

Ackerman en Williams zullen opnieuw van zich laten horen. Want de auteur laat aan het eind van het verhaal de deur op een erg grote kier staan. Cross zal er in dat vervolg goed aan doen om meer spanning in te bouwen. De seriemoordenaar is zonder meer een interessant en intrigerend personage, maar Williams zal beter ontwikkeld moeten worden. Hun onderlinge strijd, die zich ongetwijfeld zal voortzetten, kan spannender en duisterder. Als dat de auteur gaat lukken, staat hem nog een mooie toekomst te wachten. En kan Ik ben de nacht als een aardige introductie worden gezien.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Ethan Cross
Titel: Ik ben de nacht
ISBN: 9789022573693
Pagina’s: 438
Eerste uitgave: 2015

Beschrijving
Iedereen denkt dat Alex in coma ligt en nooit meer wakker zal worden. Maar hij hoort alles wat er rondom zijn ziekenhuisbed wordt gezegd. Hij hoort dat er op zijn vriendin wordt ingepraat – ze moet hem vergeten en verder leven. Hij hoort zijn familieleden opperen dat een milde dood misschien het beste is. En dan hoort hij dat zijn noodlottige ongeluk misschien helemaal geen ongeluk was.
Alex duikt in zijn herinneringen en pijnigt zijn hersenen om te ontdekken wie de moordaanslag heeft gepleegd. Vanuit de gevangenis van zijn eigen lichaam moet hij het antwoord vinden voordat zijn behandeling wordt stopgezet, en voordat er nieuwe slachtoffers vallen. Want Alex is niet het enige doelwit…

Recensie
Al op jonge leeftijd wist Emily Koch dat ze ooit een verhaal wilde schrijven dat lezers hetzelfde plezier zou geven als de vele boeken die haar dat hebben gegeven. Toch heeft het nog jaren geduurd voordat ze deze wens kon verwezenlijken. Ze heeft eerst acht jaar als journalist bij de Bristol Post gewerkt voordat ze een cursus creatief schrijven ging volgen. Inmiddels is ze dus schrijfster geworden en geeft ze workshops in schrijven. In februari 2018 verscheen haar debuut Als ik doodga voor ik opsta. Ze heeft plannen voor een tweede boek, maar die is ze nog aan het uitwerken.

Alex Jackson is een jonge, maar ervaren bergbeklimmer. Toch raakt hij na een val in coma en belandt in het ziekenhuis. Diverse onderzoeken wijzen uit dat hij nooit meer uit die coma zal raken. Desondanks krijgt Alex alles mee wat er rond zijn ziekenhuisbed gebeurt en wat er wordt gezegd. Zo hoort hij dat er gesproken wordt over euthanasie, dat zijn vriendin verder gaat met haar leven, maar ook dat zijn val misschien geen ongeluk was. Alex denkt daarover na en wil weten wie een aanslag op zijn leven heeft gepleegd. Het probleem is alleen dat hij door zijn vegetatieve toestand niemand iets kan laten weten. Ook niet als blijkt dat er nog een slachtoffer moet vallen.

Als ik doodga voor ik opsta is een verhaal dat wordt verteld vanuit het perspectief van Alex. Op zich niet zo bijzonder, maar het originele hieraan is dat hij in coma ligt en dus niet kan communiceren. Het uitgangspunt van dit debuut van Koch is erg goed, maar daar blijft het dan in feite ook wel bij. Het verhaal kruipt namelijk voorbij en, op een enkel moment na, ontbreekt de spanning. Als daarbij ook in aanmerking genomen wordt dat verrassende plotwendingen zo goed als achterwege blijven, is het niet zo moeilijk meer om te concluderen dat het boek als thriller is mislukt. Jammer, want de auteur had er meer van kunnen maken.

Koch weet wel goed over te brengen hoe het moet voelen om in coma te liggen, alles wat om je heen gebeurt mee te krijgen, maar vervolgens geen enkele mogelijkheid hebt om duidelijk te maken wat je gedachten zijn. Dan voel je je onmachtig en deze onmacht is bij de lezer ook voelbaar. Het is jammer dat daar ook weer onrealistische gebeurtenissen tegenover staan. Want waarom kan er van alles in een ziekenhuiskamer plaatsvinden zonder dat het verplegend personeel ingrijpt? Dit komt erg onwerkelijk over.

De schrijfstijl van Koch is vlot en erg toegankelijk en daardoor is het zeker niet ingewikkeld om te lezen. Ondanks dat het misschien een wat zwaar thema heeft. Helaas heeft het boek, zoals gezegd, zo goed als geen spanning en daardoor het veel meer weg van een beetje spannende roman dan van een thriller. Dat wordt mede gevoed door de ontknoping die redelijk voorspelbaar was. De auteur heeft zeker haar best gedaan er wat van te maken, maar niet voldoende om er een uitzonderlijke thriller van te maken.

Waardering: 2/5

Boekinformatie
Auteur: Emily Koch
Titel: Als ik doodga voor ik opsta
ISBN: 9789044633207
Pagina’s: 320
Eerste uitgave: 2018

Beschrijving
Verteerd door pijn en verdriet besluit Lilith van Winckel om zichzelf voor een aankomende trein te gooien. Er wordt om haar getreurd, maar niemand in haar omgeving is echt verbaasd. Nadien gaat het leven voor haar familie en vrienden verder. Al snel blijkt dat er meer aan de hand is en dat de vrouw de maanden voor haar dood een plan met verstrekkende gevolgen heeft uitgebroed.

Recensie
Toen ze nog een kind was, werd Pat(ricia) Craenbroek geprezen voor haar taalgevoel. Ze las veel en nam ook deel aan verschillende opstelwedstrijden waarvan ze er een aantal won. Het was altijd al een droom om een boek te schrijven, maar tot de zomer van 2017 was het er nooit van gekomen. Ze heeft als gerechtsarts gewerkt, maar nu werkt ze zowel in een kliniek als in het zakenleven. Haar kennis en ervaring als forensisch arts heeft ze gebruikt in haar debuutthriller Uitgebroed. Op dit moment is ze bezig met een opvolger, maar ook met een novelle.

Een aantal gebeurtenissen doen Lilith Van Winckel besluiten een eind aan haar leven te maken. Ze stort zich van een viaduct en komt voor een aanrazende goederentrein terecht. Omdat ze daarvoor al psychische problemen had, en er ook voor opgenomen is geweest, kijkt niemand hier van op. Maar voor iedereen gaat het leven door. Dan blijkt dat Lilith al ver voor haar dood een plan heeft gemaakt die verregaande gevolgen heeft.

Wat beweegt vrouwen (en mannen) om met gevangenen te corresponderen. De reden daartoe is voor iedereen verschillend. Caroline Dumoulin is een van hen en met haar begint het verhaal door middel van een proloog. Het duurt even voordat de lezer doorheeft waarom ze specifiek voor deze gevangene gekozen heeft. Gedurende de plot komt daar uiteraard steeds meer duidelijkheid over en dat zorgt ervoor dat de lezer, zeker tot net iets over de helft van het verhaal, wat dit betreft min of meer in het ongewisse blijft. Dat hierdoor de nieuwsgierigheid wordt aangewakkerd zal niemand verbazen. Overigens gaat dat ook op voor het grootste deel van Uitgebroed.

Daarnaast heeft dit debuut ook nog een aantal andere verhaallijnen. Ogenschijnlijk hebben ze niets met elkaar te maken, maar naarmate het verhaal vordert kruipen ze steeds dichter naar elkaar toe tot ze samensmelten tot één geheel. Aanvankelijk is dat nog in een rustig tempo zonder dat zich al te veel verrassingen voordoen. Dat verandert wanneer het eenmaal op gang gekomen is, dan neemt de spanning toe en daarmee ook de plotwendingen. De ontknoping is zonder meer verrassend, die kun je met de beste wil van de wereld niet zien aankomen. Het verhaal wordt afgesloten met een epiloog, deze is licht onheilspellend en sluit een herhaling van daden niet uit. Of dit gaat leiden tot een vervolg waarin sommige personages opnieuw worden opgevoerd, is daar niet concreet uit op te maken. Het kan, maar het hoeft niet.

De auteur heeft haar kennis en ervaring van de forensische geneeskunde op een ingenieuze wijze in het verhaal verwerkt. Het komt levensecht en realistisch over. Misschien zelfs wel zo goed dat het lijkt alsof het een handleiding tot de perfecte moord is. De geloofwaardigheid van het verhaal krijgt nog een extra boost door aansprekende en actuele thema’s als wraak, mishandeling, eenzaamheid en zwerfjongeren. Hierdoor kan Uitgebroed beter aangemerkt worden als psychologische thriller in plaats van een literaire, zoals het nu wordt gedaan.

Hoewel er wel wat kleinigheden op dit debuut zijn aan te merken, heeft Pat Craenbroek met Uitgebroed een origineel, vlot lopend en goed uitgewerkt verhaal met interessante en intrigerende personages geschreven. Ze bewijst hiermee dat ze kan schrijven en zo goed als zeker geen eendagsvlieg zal zijn.

(Het boek heb ik onlangs gerecenseerd voor Hebban.)

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Pat Craenbroek
Titel: Uitgebroed
ISBN: 9789492883230
Pagina’s: 324
Eerste uitgave: 2018