Categorie archief: Gelezen in 2024

Tussen morgenzee en avondland – Ramy El-Dardiry

Flaptekst
Wanneer Amir hoort dat zijn vader Nessim een week eerder in Alexandrië is begraven, probeert hij die informatie weg te stoppen, de stad en zijn vader te vergeten. Hij wil in Nederland wortelen en carrière maken, en zijn leven niet laten beïnvloeden door de dood van een man die zijn gezin ooit in de steek liet. Tevergeefs. De stad kruipt via een droom zijn hoofd in.

Ook Nessim heeft de stad ooit geprobeerd te vergeten. In zijn jeugd ziet hij de plek veranderen. De nationalistische plannen van de Egyptische regering bieden geen ruimte voor de levendige, internationale gemeenschap. Steeds meer families vertrekken en ook Nessim wil naar Europa. Misschien dat de liefde tussen hem en een Joods meisje daar wel een kans krijgt.

Recensie
De ster van Ramy El-Dardiry lijkt rijzende. In 2020, dus nog niet eens zo heel lang geleden, won hij de El Hizjra Literatuurprijs, een aanmoedigingsprijs voor literair talent. Drie jaar later was het opnieuw raak, want zijn in 2023 verschenen debuut Tussen morgenzee en avondland werd in datzelfde jaar bekroond met De Bronzen Uil. Voor deze roman heeft hij zich laten inspireren door een grote hoeveelheid mensen, plaatsen, boeken en films, maar autobiografisch is het boek in geen geval. Alle personages en gebeurtenissen zijn volledig fictief.

Marije en Nessim, de ouders van Amir, zijn al geruime tijd geleden gescheiden. Zijn vader woont sindsdien weer in Alexandrië, zijn moeder nog steeds in Limburg. Op een dag hoort Amir dat zijn vader een week daarvoor is overleden en begraven. Hij houdt deze informatie voor zich, omdat hij niet herinnerd wil worden aan de Egyptische stad en de man die zijn gezin voor een ander verliet. Dit gaat echter niet zomaar, want Alexandrië blijft in zijn dromen namelijk tevoorschijn komen. Hierdoor lukt het hem niet, net als Nessim destijds, de stad te vergeten.

De roman bestaat uit twee delen die ieder een iets andere strekking hebben, maar desalniettemin één heel duidelijke gemeenschappelijke factor hebben, namelijk de stad of streek waar een aantal personages, of ze het nu willen of niet, een connectie mee heeft. Deze locaties, de Egyptische havenstad Alexandrië en het Limburgse natuurgebied Sint-Jansberg hebben beide een belangrijk aandeel in de plot en El-Dardiry laat hen daarom, alsof ze twee individuen zijn, hun eigen verhaal vertellen. Een aardig idee, soms interessant, maar heel erg levendig is dit allemaal niet. Door de toon is vooral wat Alexandrië te zeggen heeft nog weleens saai. Haaks daarop staan de lotgevallen van Amir, zijn verloofde Guusje, Nessim en Marije. Met hen kan de lezer zich zonder meer identificeren en de verhaallijnen vanuit hun perspectief – die van Guusje en Marije zijn overigens aanzienlijk beknopter – zijn écht uit het leven gegrepen en spreken daarom aanmerkelijk meer aan.

Omdat de auteur een Egyptische achtergrond heeft, weet hij als geen ander hoe het is om als immigrant in Nederland te leven, waarbij het er eigenlijk niet toe doet of je er wel of niet geboren bent. Veel mensen kijken anders tegen je aan en blijven dat doen. Amir kan daarom beschouwd worden als de personificatie van hen die zich in zo’n situatie bevinden. Behalve deze problematiek heeft El-Dardiry ook nog diverse andere thema’s in zijn roman verwerkt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gemengde huwelijken en cultuurverschillen. Mede daardoor, maar eveneens omdat enkele waargebeurde historische feiten aangehaald worden, is het verhaal over het algemeen behoorlijk realistisch. Soms krijg je zelfs de indruk dat de auteur uit eigen ervaringen put, hoewel hij zelf aangeeft dat hier in feite geen sprake van is.

Vaak komen de gevoelens van de personages erg goed over, zoals de worsteling waar Amir mee zit als hij hoort dat zijn vader overleden is, terwijl hij hem al vele jaren geleden dood heeft verklaard. Maar tevens de innerlijke strijd van de jonge Nessim als hij hevig verliefd wordt op een meisje van joodse afkomst, iets dat zeker in het Egypte in de jaren zestig van de vorige eeuw absoluut niet kon, wordt goed overgebracht. Ondanks dat de diverse persoonlijke dilemma’s en andere problematiek meestal niet de meest eenvoudige zijn, heeft de auteur zijn debuut zodanig geschreven dat het geen al te zware kost is. Soms is het even doorbijten, maar het grootste deel is de roman erg toegankelijk en vlot, waarbij regelmatig ook nog eens mooi en bijna poëtisch taalgebruik wordt gehanteerd.

Dit alles maakt dat Tussen morgenzee en avondland, de prachtige titel wordt aan het eind duidelijk, een prima debuut van een veelbelovende auteur is.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Ramy El-Dardiry
Titel: Tussen morgenzee en avondland

ISBN: 9789021463865
Pagina’s: 384

Eerste uitgave: 2023

De geheime droom van het land – Héctor Abad

Flaptekst
Anita Angel is dood. Ze is gestorven op La Oculta, de finca van de familie in de Colombiaanse bergen. Haar kinderen Pilar, Eva en Antonio keren terug naar het familielandgoed om afscheid van haar te nemen. Voor alle drie is La Oculta een bijzondere plek: de plaats waar ze het gelukkigst waren, maar waar ze ook geweld en terreur hebben ervaren. Met elkaar kijken ze terug op een familiegeschiedenis die onlosmakelijk verbonden is met de geschiedenis van Colombia.

Recensie
Hoewel Héctor Abad al diverse boeken op zijn naam had staan, brak hij in 2006 internationaal door met de roman Het vergeten dat ons wacht, dat overigens vier jaar later in een Nederlandse vertaling werd uitgebracht. Zes jaar later verscheen De geheime droom van het land (2016), een kroniek van een familie die met het geweld waar Colombia jarenlang onder gebukt ging te maken heeft gehad. Een thema dat in meer van zijn boeken terug te vinden is.

Op een dag krijgt de in New York wonende Antonio Ángel een telefoontje van zijn zus Eva. Ze vertelt hem dat hun moeder op La Oculta, hun finca in de Colombiaanse bergen is gestorven. Antonio keert terug naar zijn vaderland om samen met zijn zussen Eva en Pilar afscheid van hun moeder te nemen. Voor elk van hen heeft de finca een betekenis, want ze waren er gelukkig, maar door de gewelddadigheden waar het land mee te maken had, hebben ze er ook minder fijne tijd gehad.

Het verhaal wordt afwisselend verteld vanuit de perspectieven van de kinderen van moeder Anita Ángel: Pilar, Eva en Antonio. In feite kan er daarom gesproken worden van drie verhaallijnen, maar omdat hierin La Oculta, de finca, die al meer dan een eeuw in het bezit van de familie is, centraal staat en derhalve als een rode draad door de roman heen loopt, is het eigenlijk één langgerekte historische vertelling. Niet alleen over henzelf, hun voorouders, de regio waar de boerderij annex buitenverblijf staat, maar ook over het land Colombia. Natuurlijk is een groot deel hiervan fictief, maar de auteur heeft veel waargebeurde feiten in de roman verwerkt, waardoor de lezer niet aldoor het gevoel heeft een geheel verzonnen boek te lezen.

Pilar, Eva en Antonio zijn, hoewel ze broer en zussen zijn, drie totaal uiteenlopende personages, met ieder hun eigen karakter, hun eigen visie op allerlei zaken en uiteraard hun eigen herinneringen over en gevoel met La Oculta (Het Verborgene). Als persoon zijn ze zonder meer interessant, maar wat ze te vertellen hebben, is dat niet altijd. Antonio houdt zich veel bezig met de historie van het dorp en de finca, en hoewel veel van wat hij daarover vertelt interessant is, is het bij vlagen ook weleens behoorlijk saai. De verhalen van zijn zussen zijn over het algemeen een stuk persoonlijker en leven daardoor iets meer. Een aantal hoofdstukken over een gebeurtenis die Eva overkomen is en waarover ze uitgebreid vertelt, is zelfs spannend. Het gewelddadige verleden van Colombia komt hierin goed tot uiting.

De auteur heeft verschillende thema’s in de roman verwerkt, waaronder de al genoemde. Hij kaart bijvoorbeeld ook homoseksualiteit, seksuele ontdekking in het algemeen en feminisme aan. Soms gebeurt dit heel erg zichtbaar, maar regelmatig heeft hij een dergelijk onderwerp heel subtiel in een voorval geïmplementeerd waardoor het niet meteen opvalt. De schrijfstijl van Abad is enigszins variabel, de ene keer erg toegankelijk, beeldend en inlevend, de andere keer een stuk statischer en droger. Hierdoor kan de roman, die zo nu en dan wat stof tot nadenken biedt, niet volledig boeien. De geheime droom van het land is absoluut niet slecht, maar kan evenmin overtuigen.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Héctor Abad
Titel: De geheime droom van het land

ISBN: 9789044535761
Pagina’s: 412

Eerste uitgave: 2016

De witte koning – Juan Gómez-Jurado

Flaptekst
Ik hoop dat je me niet vergeten bent. Zullen we spelen?

Wanneer Antonia Scott dit bericht ontvangt, weet ze heel goed wie het heeft gestuurd. Ze weet ook dat ze het spel van de Witte Koning onmogelijk kan winnen. Maar Antonia Scott houdt niet van verliezen.

Na al die tijd op de vlucht te zijn geweest, heeft de realiteit haar eindelijk ingehaald. Antonia is een meester in zichzelf wijsmaken dat de strijd nog niet gestreden is, maar nu wordt het haar langzaam duidelijk dat dit gevecht haar door de vingers glipt. Als ze opgeeft zal ze niet alleen zichzelf, maar ook al haar geliefden verliezen.

Recensie
De eerste twee delen van de door Juan Gómez-Jurado geschreven trilogie met Antonia Scott en Jon Gutiérrez waren stuk voor stuk een enorm succes. Het derde en afsluitende deel, De witte koning (2022) doet daar niet voor onder, want de verkoopcijfers breken immers record na record. Met dit boek is het drieluik en dus ook het avontuur van beide protagonisten, maar de auteur laat het, zo valt in zijn nawoord te lezen, van de lezer afhangen of beiden nog eens zullen terugkeren. Vooralsnog zullen zijn liefhebbers het echter nog met deze korte serie moeten doen.

Antonia Scott ontvangt een enigszins cryptisch en in bepaald opzicht bedreigend berichtje van iemand die zich W. noemt. Ze weet echter precies wie haar de boodschap Ik hoop dat je met niet vergeten bent. Zullen we spelen? gestuurd heeft en ook dat ze deze man, die zich De witte koning noemt, op geen enkele manier kan verslaan. Toch geeft ze niet op, want ze houdt er niet van om te verliezen. Dus gaat ze door met haar gevecht en realiseert ze zich tegelijkertijd dat dit gevolgen kan hebben voor iedereen die ze liefheeft.

Lezers die dit afsluitende deel van de trilogie los van de voorgaande twee boeken te willen lezen, zullen bedrogen uitkomen en weinig van de gebeurtenissen begrijpen. Het is derhalve écht noodzakelijk het drieluik op volgorde van verschijnen te volgen, en bij voorkeur ook nog eens zo kort mogelijk na elkaar. Pas dan haal je het maximale rendement uit je leeservaring, maar het belangrijkste is echter dat je dan geen enkel detail mist en evenmin in je geheugen hoeft te graven om weer boven water te halen wat er allemaal gebeurd is. En dat laatste is veel, erg veel en De witte koning doet in dat opzicht absoluut niet onder voor zijn voorgangers.

Het verhaal begint eigenlijk al meteen goed, want de aanvangsfase bevat volop actie en spanning, waardoor de lezer meteen bij lotgevallen van Scott en Gutiérrez betrokken is. Dit blijft overigens niet de hele plot doorgaan, want de auteur heeft voldoende rustmomenten ingebouwd, hoewel op de achtergrond toch altijd iets blijft broeien. Aan het eind van de eerste delen – de thriller bestaat uit vier gedeelten – is het telkens behoorlijk opwindender. In het slotdeel werkt Gómez-Jurado steeds meer naar een climax toe en als gevolg daarvan ligt de spanningsboog daarin een stuk hoger. Daarnaast zijn er meer dan voldoende wendingen waardoor je, samen met de personages, telkens voor een andere situatie komt te staan.

Ook dit keer is de schrijfstijl van de auteur beeldend, op het filmische af. Zo beleef je de beschrijving van een bijzonder snelle autorit door de stad Madrid alsof je er zelf bij bent. Er zijn voorbeelden te over. Het tempo van het verhaal ligt overwegend hoog en zo nu en wordt er zelfs nog een schepje bovenop gedaan, maar omdat er ook nog weleens pas op de plaats gemaakt wordt, is het nog net geen rollercoaster. Beide protagonisten hebben niet aan kracht ingeboet en het is duidelijk te merken dat Scott ten opzichte van het allereerste begin (dus deel één van de trilogie) een positieve ontwikkeling heeft doorgemaakt. Gutiérrez, haar tegenhanger en kompaan, heeft zijn relativerende vermogen behouden, ondanks dat hij de capriolen van zijn collega niet altijd kan waarderen.

In De witte koning worden alle losse eindjes, ook die uit de voorgaande twee delen, aan elkaar geknoopt en uiteindelijk vormen de drie ogenschijnlijk afzonderlijke verhalen één afgerond geheel. Aan de belevenissen van Scott en Gutiérrez is in principe een eind gekomen, maar de auteur zet in de epiloog de deur op een vrij grote kier open, dus de mogelijk om het markante duo te zien terugkeren is nog volop aanwezig. Als dit er onverhoopt niet van gaat komen, dan heeft Gómez-Jurado de trilogie afgesloten met het beste van de drie delen.

Waardering: 5/5

Boekinformatie
Auteur: Juan Gómez-Jurado
Titel: De witte koning

ISBN: 9789022597590
Pagina’s: 382

Eerste uitgave: 2022

Twee weken weg – R.C. Sherriff

Flaptekst
Al twintig jaar reist het gezin Stevens begin september vanuit hun Londense voorstad naar dezelfde vakantiebestemming: Bognor Regis, een badplaats ten zuidwesten van Londen. Twee weken lang genieten vader, moeder en hun drie kinderen ’s morgens van een potje cricket, gevolgd door een duik in zee. Vervolgens een heerlijk luie middag, wegdommelend in hun enige luxe, een gehuurd strandhuisje. ’s Avonds het avondeten in hun vertrouwde, ietwat sjofele pension, en tot slot een heerlijke wandeling over het strand of de boulevard, naar de pier of de muziektent.

De dagen versmelten, de gedachte aan het einde van de vakantie wordt resoluut verdrongen. De kinderen knopen kortstondige vriendschappen aan, de oudste dochter beleeft haar eerste zomerliefde. Ondertussen probeert de vader zich op te laden voor de sleur die hem de komende vijftig weken wacht, en doet de moeder braaf alsof ook zij geniet van hun jaarlijkse uitspatting.

Recensie
R.C. (Robert Cedric) Sherriff heeft vooral bekendheid geworven met zijn toneelstuk Journey’s End, dat is gebaseerd op zijn ervaringen als legerofficier tijdens de Eerste Wereldoorlog en in 1928 voor het eerst op de planken werd uitgevoerd en dat twee jaar later als roman verscheen. In 1931 bracht hij The Fortnight in September uit, waarvoor hij inspiratie putte uit zijn eigen vakanties aan zee en erg succesvol was. Het boek is in 2021 voor het eerst in een Nederlandse vertaling op de markt gebracht, met als titel Twee weken weg.

De familie Stevens (vader, moeder en drie kinderen) woont al twintig jaar op hetzelfde adres in een voorstad van Londen. Even zolang gaan ze in september twee weken met vakantie naar Bognor Regis, een kustplaats in het zuidoosten van Engeland. Tijdens die veertien dagen vergeten ze hun dagelijkse bezigheden, spelen potjes cricket, zwemmen in zee en zijn vooral aan het genieten. Korte vriendschappen worden gesloten, een eerste verliefdheid dient zich aan en niemand probeert te denken aan de vijftig weken die hen weer te wachten staan, de moeder wellicht uitgezonderd, want zij was heel stiekem liever thuisgebleven.

Het verhaal wordt voorafgegaan met een inleiding uit No leading lady, de in 1968 geschreven autobiografie van de auteur. Hierin vertelt hij hoe deze roman tot stand gekomen is, het succes ervan, maar ook dat het pretentieloos en vrij van bombast is. Sherriff slaat daarmee de spijker op zijn kop, want van zijn bewering is geen enkel woord gelogen. Al meteen bij aanvang van de plot merkt de lezer dat de diverse wederwaardigheden van het gezin Stevens alledaags en eenvoudig zijn. Dit heeft deels te maken met de tijd waarin alles zich afspeelt – het begin van de jaren dertig van de vorige eeuw, toen het er een stuk minder jachtig aan toeging en de omgangsvormen volstrekt anders waren dan tegenwoordig – maar ook omdat de schrijfstijl van de auteur erg ongecompliceerd en ongedwongen is.

De belevenissen van de Stevensen – soms vinden ze de meest banale dingen al enerverend en spannend – worden niet specifiek vanuit één of meer perspectieven verteld, maar meer alsof er één alles overziende verteller aan het woord is, die zo goed als tot in detail de dagelijkse bezigheden en beslommeringen van de vijf gezinsleden belicht. In feite zijn deze aangelegenheden niet eens zo heel erg opzienbarend, maar omdat de meeste daarvan voor veel lezers (en ook voor niet-lezers) herkenbaar zijn, heeft zo goed als iedereen hier wel een gevoel bij en spreekt hun doen en laten continu tot de verbeelding. Dat het verhaal zich bijna een eeuw geleden afspeelt, is daarbij niet altijd van belang, maar de lezer zal zich dit op momenten wel moeten realiseren. Veel was destijds immers volledig anders.

Hoewel de plot zich in een overwegend traag tempo voortbeweegt en er bij tijd en wijle niets lijkt te gebeuren, verveelt de roman eigenlijk nooit. Dit komt omdat er toch wel kleine veranderingen plaatsvinden, zowel bij de personages als de omstandigheden. Enkele protagonisten ontwikkelen zich overduidelijk en zo nu en dan zijn er een paar kleine wendingen die de loop van de veertiendaagse vakantie net iets interessanter maken, zowel voor het gezin als de lezer. Maar goed beschouwd is en blijft Twee weken weg een kalme en bedaarde roman waar de vonken niet vanaf vliegen, en dat er zo goed als niets gebeurt, is juist de kracht van dit verhaal.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: R.C. Sherriff
Titel: Twee weken weg

ISBN: 9789025471057
Pagina’s: 352

Eerste uitgave: 2021

Amerika, Amerika – Marieke de Vries

Flaptekst
In Amerika Amerika geeft NOS-correspondent Marieke de Vries een unieke kijk achter de schermen van haar werk als correspondent in de Verenigde Staten.

In aanloop naar de verkiezingen blikt ze terug op grote gebeurtenissen die het nieuws in Amerika beheersten: de verder toenemende polarisatie tijdens de pandemie, de massale protesten van de Black Lives Matter-beweging na de tragische dood van George Floyd, de tumultueuze verkiezingen en de weigering van een president zich bij de uitslag neer te leggen, de bestorming van het Capitool, de sobere inauguratie van Joe Biden in een zwaar belegerd Washington en de vervolging van Donald Trump.

Amerika Amerika biedt zowel een kijkje in het ongewone leven van een buitenlandverslaggever, de blik van een insider op Amerika in aanloop naar de presidentsverkiezingen op 5 november 2024. Daarnaast toont dit boek de mens achter de liberale en conservatieve stemmers in het diep verdeelde land van de onbegrensde mogelijkheden.

Recensie
Marieke de Vries werkt sinds 1 april 2019 in de Verenigde Staten als verslaggever voor het NOS Journaal en daardoor ziet en hoort ze natuurlijk erg veel, maar het meeste daarvan past niet in de diverse nieuwsbulletins. Haar uitgever kwam op een dag met het voorstel om deze verhalen op te schrijven en ze vervolgens als boek uit te brengen. Dit leidde er uiteindelijk toe dat in september 2024 Amerika, Amerika verscheen, waarin niet alleen talloze inwoners van de grootmacht aan het woord komen, maar dat eveneens laat zien wat het werk van een correspondent inhoudt.

‘Woon je echt in D.C.?’ Deze ogenschijnlijk heel gewone vraag die De Vries, woonachtig in Washington, regelmatig te horen krijgt, is niet zo onschuldig als hij in eerste instantie lijkt. De hoofdstad van de VS, zo blijkt aan het begin van het boek, staat voor Trump-aanhangers namelijk synoniem voor corruptie, smerige politieke spelletjes en een onaangename herinnering aan 6 januari 2021 (de bestorming van Het Capitool). Uit de vele veelal korte gesprekken die de auteur gevoerd heeft, komen deze onderwerpen vaak naar voren en voor een grote groep Republikeinen zijn dat argumenten om te willen terugkeren naar het Amerika van de jaren vijftig van de vorige eeuw. De Democraten denken hier uiteraard heel anders over en, ondanks dat vooral de conservatieve Amerikaan aan het woord komt, laat De Vries toch zien dat de tegenstellingen in het land groter zijn dan ooit. Maar, zo valt te lezen, zijn er ook steeds meer tegengeluiden te horen. Veel jongeren zijn anders over bepaalde zaken gaan denken en willen daarom een tolerantere samenleving, waarin afwijkende meningen en uitingen geaccepteerd worden.

De onderwerpen en gebeurtenissen die in Amerika, Amerika ter sprake komen, zijn natuurlijk ook al door de diverse media naar buiten gebracht, maar het verschil is dat De Vries er een iets andere draai aan geeft. De verhalen zijn persoonlijker – aan verschillende meningen wordt ruimte gegeven – en de lezer krijgt in grote lijnen mee wat een verslaggever moet doen om bovenop het nieuws te zitten en daar vervolgens te blijven zitten. Zo bevonden de auteur en haar team zich op die bewuste zesde januari, ondanks de waarschuwende opmerking van niemand minder dan Steve Bannon in september van het jaar ervoor om de hoofdstad te mijden, wel degelijk in Washington D.C. om verslag te doen van wat zich die dag allemaal voordeed, maar tevens om korte interviewtjes met het publiek te houden.

Hoewel de gesprekjes over het algemeen niet bijzonder uitvoerig op allerlei zaken ingaan, krijgt de lezer zonder meer een goede indruk van wat er bij de Amerikaanse bevolking leeft. De geïnterviewden komen meteen ter zake en draaien nergens om heen. Soms is hun verontwaardiging bij wijze van spreken te proeven en heb je te doen met mensen die vertellen over hun schrijnende omstandigheden. Een enkele keer sla je spreekwoordelijk steil achterover als je leest dat kogels en contant geld zijn uitgedeeld om mensen te bewegen zich tijdens de coronapandemie te laten vaccineren. Uit dergelijke voorbeelden, maar ook uit de besluitvorming die de afzonderlijke staten zelf kunnen nemen, valt op te maken dat Amerika, ongeacht welke partij de regering vormt, nog immer een land van uitersten is.

Amerika, Amerika, waarin ieder hoofdstuk voorafgegaan wordt door een foto van een daarin besproken thema, kan deels beschouwd worden als een autobiografie, maar is daarnaast eveneens een globale weergave van de politieke situatie in de VS vanaf het moment dat Trump in beeld kwam. De Vries laat, zonder een eigen standpunt in te nemen, zowel de Democraat als de Republikein aan het woord, beschrijft hoe zij over belangrijke onderwerpen denken en ook dat velen in onwaarheden en complottheorieën geloven. Daarom geeft het boek een goede en boeiende impressie van wat ooit het land van de onbegrensde mogelijkheden werd genoemd.

 

(Dit boek heb ik voor Hebban gerecenseerd.)

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Marieke de Vries
Titel: Amerika, Amerika

ISBN: 9789026366246
Pagina’s: 256

Eerste uitgave: 2024

Himalaya – Michael Palin

Flaptekst
Michael Palins epische reizen hebben hem in alle uithoeken van de wereld gebracht. Hij reisde van de noord- naar de zuidpool, doorkruiste alle landen rond de Grote Oceaan en stak de Sahara-woestijn over. Zijn zesde reis, door het uitgestrekte en meedogenloze Himalaya-gebergte, is ook nu weer vol avontuur, mysterie en uitdaging. Er is sowieso geen gemakkelijk manier om dit te doen en Michael Palin maakt het zichzelf niet eenvoudig.

Recensie
Michael Palin is niet alleen bekend van Monty Python’s Flying Circus en diverse films waarin hij als acteur speelde, maar vanaf 1980 eveneens van de vele reisprogramma’s die hij voor de Britse omroep BBC maakte. Hij wordt daarom ook wel beschouwd als een wereldreiziger. Zijn reizen en programma’s veroorzaakten een massale toename van het toerisme (het Palin-effect). Van al zijn rondzwervingen over de wereld hield hij dagboeken bij, die alle in boekvorm zijn uitgebracht. Hieronder het in 2004 verschenen Himalaya, waarin hij beschrijft hoe zijn van 12 mei 2003 tot en met 7 april 2004 onderneming door diverse landen rondom het gelijknamige hooggebergte in het midden van Azië verlopen is.

In een tijdsbestek van elf maanden reist Palin, samen met zijn productieteam van de BBC – er werden tegelijkertijd opnamen gemaakt voor een reisprogramma – door gebieden in Pakistan, Noordwest-India, Nepal, Tibet, China, Nagaland en Assam, Bhutan en Bangladesh, waar de reis eindigde. Zoals een goed reisdagboek betaamt, geeft de auteur een heldere beschrijving van de desbetreffende reisdag. De ene keer is dit beknopt, de andere keer een stuk uitgebreider, al naar gelang wat hij die dag heeft meegemaakt. Vaak geeft hij beknopte (achtergrond)informatie over een land, een gebeid, een plaats, een gebouw of een bezienswaardigheid. Deze kennis is zonder meer van toegevoegde waarde en is bijzonder lezenswaardig.

Vanzelfsprekend heeft Palin ontmoetingen en gesprekken met diverse lokale bewoners en hier geeft hij een ongetwijfeld globale weergave van. De lezer kan zich echter niet aan de indruk onttrekken dat veel, zo niet de meeste, van deze afspraken al vooraf geregeld zijn. Soms moet dit ook wel, zoals bijvoorbeeld zijn onderhoud met de Dalai Lama, maar van spontaniteit is dan eigenlijk geen sprake meer. Desondanks zijn al die conversaties absoluut interessant, want hierdoor kom je weer wat meer te weten over bepaalde zaken. Hoewel je niet van een gemiste kans kunt spreken, is het jammer dat een babbeltje met ‘de gewone man’ zo goed als niet in het boek voorkomt, want over het algemeen is zoiets uitermate boeiend.

Het verslag van de rondreis is zeer toegankelijk en helder geschreven, zelfs zodanig dat het er vaak op lijkt dat je zelf met de auteur meereist. Natuurlijk ontbreekt een humoristische ondertoon evenmin, maar heel gepast en beslist met mate. Verder is de auteur erg open en schroomt hij niet te vertellen over problemen, ziektes, angsten en andere ongemakken waarmee hij en zijn team te maken krijgen. Het hoort er immers allemaal bij. Tijdens de reis heeft Palin veel te horen gekregen, zoals misstanden en politieke situaties, maar hierover neemt hij geen standpunt in. Hij vermeldt dit in het boek en daar blijft het bij. Misschien is dat tactisch gezien ook wel de beste keuze.

De vele belevenissen van de auteur worden begeleid met een grote hoeveelheid schitterende foto’s van fotograaf Basil Pao. Deze versterken de indruk die je van de gebieden en landen krijgt en zijn daarom sfeerverhogend. Niettemin is het opvallend dat Palin op behoorlijk wat foto’s afgebeeld staat, vast en zeker omdat het om zijn boek over deze prachtige, maar vermoeiende reis gaat. Dit feit neemt echter niet weg dat Himalaya een fascinerend verslag is van een geweldig mooi avontuur.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Michael Palin
Titel: Himalaya

ISBN: 9789076341897
Pagina’s: 288 (gebonden uitgave)
Eerste uitgave: 2004

Geluksmomenten – Clare Chambers

Flaptekst
Engeland, 1957. Jean Swinney is 39 en woont nog thuis bij haar ziekelijke moeder. Ze werkt voor de plaatselijke krant. Als Jean – als de enige vrouw op de redactie – de opdracht krijgt om de bewering van ene Gretchen Tilbury te onderzoeken dat haar dochter Margaret het gevolg is van een onbevlekte ontvangenis, leidt dat tot een verrassende wending van haar leven.

Jean raakt bevriend met Gretchen en de 10-jarige Margaret, maar ze wordt ook verliefd op Gretchens man Howard. Ze heeft eindelijk vriendschap gevonden, maar wat is de prijs die ze zal moeten betalen?

Recensie
Na haar studie Engels vertrok Clare Chambers naar Nieuw-Zeeland waar ze haar eerste roman Uncertain terms (1992) schreef. Na haar terugkeer naar Engeland heeft ze nog acht romans geschreven, waaronder het in 2022 verschenen Geluksmomenten. Voor dit boek liet ze zich inspireren door een radio-uitzending over een Duitse vrouw die medio jaren vijftig van de vorige eeuw beweerde een maagdelijke moeder te zijn. Dit gegeven leek haar fascinerend genoeg om er een roman over te schrijven.

Het is 1957 en Jean Swinney werkt als enige vrouw op de redactie van de lokale krant, de North Kent Echo. Op een redactievergadering gaat een brief rond waarin een jonge vrouw, Gretchen Tilbury, beweert dat bij de conceptie van haar dochter geen man betrokken is geweest. Jean neemt de taak op zich om hier meer over te weten te komen. Ze begint met het onderzoek, raakt bevriend met Gretchen en haar tienjarige dochter Margaret, wordt verliefd op Gretchens man Howard, waarna het leven de vier binnen korte tijd nogal verandert.

Een kort krantenbericht uit de North Echo Kent van vrijdag 6 december 1957 over een treinongeluk dat een paar dagen daarvoor plaatsvond, vormt het begin van het verhaal. Je verwacht dat de auteur hier tijdens de plot op terugkomt, maar niets is minder waar. Pas aan het eind, in het nawoord van de auteur, verwijst een afbeelding van een herinneringsplaquette opnieuw naar deze werkelijk gebeurde treinramp waarbij velen zijn omgekomen. Het eigenlijke verhaal begint in juni van datzelfde jaar en wordt de lezer gedurende een halfjaar deelgenoot gemaakt van het leven van in eerste instantie Jean, maar later ook in dat van Gretchen, Howard en Margaret.

Aanvankelijk beschrijft Chambers de gewone huis-tuin-en-keuken-dingetjes waar Swinney zich mee bezighoudt, zoals het maaien van gras, het kopen van producten voor de maaltijd en het schrijven van een brief. Misschien dat dit allemaal wat gezapig, kneuterig of saai overkomt – en wellicht is dat ook wel zo – maar op de een of andere manier boeit dit ook wel weer. Het zijn uiteindelijk huishoudelijke taken waar iedereen mee te maken krijgt, zeker in de periode waarin het verhaal zich afspeelt. Een en ander is dus behoorlijk herkenbaar. Jeans werkzaamheden bij de krant hebben echter ook een aanzienlijk aandeel, want naast al die privéperikelen heeft ze zichzelf ten doel gesteld de bewering van Gretchen te onderzoeken.

De verhaallijn over dit gestaag verlopende onderzoek heeft een heel andere strekking en is daarom op een andere manier interessant. De lezer wordt namelijk steeds nieuwsgieriger naar de ware toedracht van de conceptie, ook al heb je er een licht vermoeden van. Daarnaast zijn er diverse wendingen, wordt stukje bij beetje meer van de sluier opgelicht en daardoor ontstaat er zelfs een lichte spanningsboog. Bij haar naspeuringen ontmoet Jean diverse personages en die zijn stuk voor stuk markant, hoewel de een wel iets meer dan de ander. Ze geven, net als de protagonisten overigens, zonder twijfel kleur aan het verhaal.

Hoewel het er veel van weg heeft dat er niet zo heel veel gebeurt, gebeurt er in zekere zin wel degelijk veel. De levens van personages worden op z’n kop gegooid, allerlei onthullingen vinden plaats en blijdschap en teleurstellingen wissel elkaar af. Dit alles in een ogenschijnlijk luchtig jasje, maar omdat de auteur verschillende gevoelige thema’s in de plot heeft verwerkt, is het verhaal diepgaander dan op het eerste gezicht lijkt. Maar loodzwaar – enkele trieste en aangrijpende momenten komen wel voor – wordt het nergens en daardoor is Geluksmomenten een bijzonder toegankelijke en realistische roman.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Clare Chambers
Titel: Geluksmomenten

ISBN: 9789026160295
Pagina’s: 320
Eerste uitgave: 2022

Vermist op Red River Road – Anna Downes

Flaptekst
Een jaar geleden verdween de vrijgevochten Phoebe spoorloos aan de afgelegen Coral Coast van Australië. Geen getuigen, geen aanwijzingen, geen DNA; de zaak is een cold case geworden. Haar zus Katy weigert haar zus op te geven. Met de socialmedia-accounts van haar zus als leidraad, volgt Katy Phoebes weg terug. Welke aanwijzing heeft de politie gemist? En was ze wel zo gelukkig als haar posts deden vermoeden?
Dan komt Beth op haar pad, een jonge vrouw op de vlucht voor een duister verleden, en mogelijk Katy’s enige kans de waarheid te achterhalen. De vrouwen trekken het ruige achterland in om te achterhalen wat er met Phoebe is gebeurd.

Recensie
Tijdens de coronalockdown van 2021 raakte voormalig actrice Anna Downes volledig geobsedeerd door reizen. Als gevolg van de opgelegde beperkingen was dit uiteraard niet mogelijk, dus stelde haar man voor om erover te gaan schrijven in plaats van zelf een roadtrip te ondernemen. Ze dacht hierover na, liet zich vervolgens inspireren door een werkelijke gebeurtenis waarbij twee reizigers betrokken waren en raakte geïnteresseerd in de geschiedenis van een vrouw die maar liefst drie keer spoorloos verdween. Dit alles vormde uiteindelijk de basis voor haar derde thriller Vermist op Red River Road.

Medio mei begint Phoebe Sweeney aan haar grote avontuur: een roadtrip langs de Australische kust. Een paar weken later blijkt ze te zijn verdwenen en een jaar later is niemand meer naar haar op zoek. Haar zus Katy laat het er echter niet bij zitten en volgt de sporen van Phoebe, in de hoop aanwijzingen te vinden die de politie niet ontdekt heeft. Onderweg ontmoet ze de jongere Beth, die op de vlucht is voor keuzes uit haar verleden. Ze besluiten samen verder te trekken om uit te zoeken wat Phoebe overkomen is.

Op voorhand lijkt het er misschien op dat Vermist op Red River Road een dertien in een dozijn-thriller is, want vermissing – meestal gaat het dan om een vrouw – en een zoektocht naar deze persoon zijn immers vaker de rode draad van een verhaal. Downes geeft hier echter een geheel eigen draai aan, waardoor haar nieuwste verhaal behoorlijk afwijkt van de vele andere boeken met dit thema. Ten eerste is het de setting van de plot, die zich afspeelt in het West-Australische kustgebied en daardoor een desolaatheid tentoonspreidt die regelmatig voor een enigszins beklemmend gevoel zorgt. Ook de sfeer is een bepalende factor, want bij vlagen is die nogal duister en mysterieus. Dit komt door diverse aanvankelijk nogal onverklaarbare voorvallen, maar ook door de achtergrond van met name Beth.

Het verhaal wordt voornamelijk verteld vanuit de elkaar afwisselende perspectieven van Katy en Beth, maar er zijn ook hoofdstukken waarin de vijftienjarige Wyatt de verteller is. De verhaallijn van de jongen lijkt in eerste instantie helemaal los van die van de twee vrouwen te staan, maar geleidelijk aan vloeien ze samen waarna alle losse puzzelstukjes op hun plaats gelegd kunnen worden. Deze opzet heeft tot gevolg dat je continu nieuwsgierig blijft naar wat Phoebe is overkomen, of ze nog gevonden wordt en ook wat zich in het leven van de jonge Wyatt en zijn familie heeft voorgedaan. Daarbij blikt ieder van hen zo nu en dan terug naar het verleden, waardoor het langzaamaan steeds inzichtelijker wordt wat er precies speelt.

Toch levert dit alles vooralsnog niet zo veel opwindende momenten op, maar er is wel degelijk sprake van een geladenheid die gestaag wordt opgebouwd. Voor de echte spanning heeft de lezer wat geduld nodig, maar als het eenmaal zover is, wordt hij daarvoor rijkelijk beloond. Sterk van de auteur is om de lezer voortdurend op het verkeerde been te zetten, eventuele vermoedens kunnen daardoor meteen overboord gegooid worden. Als je dan ook nog in ogenschouw neemt dat ieder personage een dubbele agenda heeft, is eigenlijk niets wat het in eerste instantie lijkt te zijn.

Wanneer uiteindelijk helder is hoe een en ander in elkaar steekt, neemt Downes er ruim de tijd voor om het verhaal af te ronden. Dit lijkt wellicht overbodig, maar is het niet, want de gegeven informatie heeft zonder meer te maken met het lot van Phoebe. Net als het uitgebreide nawoord van de auteur is dit daarom een nuttige toevoeging aan het door Frank van der Knoop vertaalde Vermist op Red River Road, waarin enkele psychologische kenmerken eveneens een belangrijke rol hebben.

(Dit boek heb ik voor Hebban gerecenseerd.)

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Anna Downes
Titel: Vermist op Red River Road

ISBN: 9789026174155
Pagina’s: 384

Eerste uitgave: 2024

De man met duizend gezichten – Lex Noteboom

Flaptekst
Michelle staat op het punt om met haar man Daniel en hun gezin op vakantie te gaan, als ze te horen krijgen dat Daniels tweelingbroer is verongelukt. Vigo Lechkov was de president van Kazichië en Daniel keert voor het eerst in twintig jaar terug naar zijn geboorteland om bij de begrafenis te zijn. Daar aangekomen ziet Michelle algauw dat haar man onder druk wordt gezet om zijn broer op te volgen als president. Ze wil zelf zo snel mogelijk terug naar Amsterdam, maar dat blijkt niet eenvoudig. In het oosten van de voormalige Sovjetstaat is een rebellenleider opgestaan die het volk verenigt in een opstand tegen het regime. Niemand weet wie hij is of hoe hij aan zijn middelen komt, maar hij heeft een rebellenleger achter zich en pleegt aanslagen. Terwijl de Russische geheime dienst en de CIA zich met het conflict bemoeien, en Michelle alles op alles zet om haar gezin veilig thuis te krijgen, gaat Daniel de strijd aan met de ongrijpbare rebel, die bekendstaat als de Man met Duizend Gezichten.

Recensie
Ondanks dat hij vanaf zijn kindertijd schrijft, was het voor Lex Noteboom lastig om een uitgeverij te vinden die een boek van hem wilde publiceren. Het tij keerde, want een artikel over president Assad van Syrië was voor hem de inspiratiebron voor zijn in 2023 verschenen debuutthriller De man van duizend gezichten. Dit boek trok wereldwijd al snel de aandacht en was daarom goed voor een internationale boekendeal. Op de verschijningsdatum van de thriller werd eveneens de podcast De vrouw met duizend gezichten uitgebracht en vertelt de andere kant van het verhaal.

Als Michelle en Daniel Lechkov hun vakantie naar Dubai willen beginnen, krijgen ze bericht dat Daniels tweelingbroer Vigo, president van Kazichië, door een ongeval om het leven is gekomen. In plaats van naar het oliestaatje, vertrekken ze, om de begrafenis bij te wonen, naar het Oost-Europese land. Zodra ze daar zijn aangekomen wordt Daniel onder druk gezet om zijn broer op te volgen. Michelle wil echter weer zo snel mogelijk terug naar Amsterdam. Dat wordt haar zo goed als onmogelijk gemaakt, want tijdens hun aanwezigheid breekt een opstand uit waarbij de strijd wordt aangegaan met een rebel die de Man met duizend gezichten wordt genoemd.

Na een uitgebreide proloog, die enkele vragen oproept en zonder meer interessant is, heeft het verhaal een relatief lange aanlooptijd nodig om echt op gang te komen. In die fase is het vooral informatief en laat de auteur de lezer kennismaken met enkele personages. Veel spanning moet dan nog niet verwacht worden, maar later in de plot kom je wat dit betreft volledig aan je trekken, want geleidelijk aan nemen de enerverende momenten toe en word je getrakteerd op allerlei onverwachte ontwikkelingen, actierijke scènes en gevaarlijke en beangstigende situaties. Daarnaast zijn er diverse politiek getinte intriges en speelt de almaar verdergaande progressie van kunstmatige intelligentie een belangrijke en misschien wel onrustbarende rol.

Lange tijd is het niet echt duidelijk wanneer de verschillende verhaallijnen zich exact afspelen, maar op een gegeven ogenblik wordt er een jaartal genoemd en vanaf dan heb je in gaten hoe de vork in de steel zit en valt alles op zijn plaats. Ook diverse gebeurtenissen die in sommige delen van het boek plaatsvinden, lijken op moment geheel misplaatst, maar door de opzet die Noteboom voor de plot heeft gecreëerd, kun je deze later volledig in zijn context plaatsen. Het onderlinge verband tussen al die voorvallen is knap geconstrueerd, waarbij de auteur het overzicht nergens uit het oog verliest en voor de lezer het grote geheel steeds meer zichtbaar wordt.

Het verhaal, of wellicht beter de verhalen, worden vanuit de perspectieven van verschillende personages verteld. De ene leer je beter kennen dan de ander, en ze zijn niet allemaal even uitvoerig uitgewerkt. Toch is dit geen enkel beletsel om elk van hen te kunnen plaatsen en weet je eigenlijk van zo goed als iedereen wat je eraan hebt. De enige die wat twijfel zaait, is Daniel, het is bij vlagen lastig te achterhalen wat zijn ware aard is. Dit is overigens, zoals aan het eind wel blijkt, ook precies de bedoeling van de auteur. Een van de meest interessante personen is een onbekend blijvende huurling. Deze man wekt zowel anti- als sympathie op en is ogenschijnlijk de enige die zich min of meer ontwikkelt.

De man met duizend gezichten heeft kenmerken van zowel een politieke als AI-thriller, maar biedt daarnaast nog veel meer, vooral omdat niet alles op deze twee thema’s gericht is. Het debuut van Noteboom is veelzijdig, boeiend en veelbelovend. En op de koop toe is het ook nog eens akelig actueel, in meerderlei opzicht.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Lex Noteboom
Titel: De man met duizend gezichten

ISBN: 9789044932119
Pagina’s: 448
Eerste uitgave: 2023

Beschermengel – Dolores Redondo

Flaptekst
Aan de oever van een rivier wordt het dode, naakte lichaam gevonden van een meisje. Haar kleren zijn opengesneden en haar lakschoenen staan keurig naast haar gezet. Er is een seriemoordenaar aan het werk, die het voorzien heeft op jonge meisjes: Een maand eerder is eenzelfde moord gepleegd.

Inspecteur Amaia Salazar wordt op de zaak gezet. Het brengt haar naar haar geboortestreek Elizondo, waar ze zich had voorgenomen nooit meer terug te keren. Het is het hart van onopgeloste familieconflicten, wrokgevoelens en een donker geheim uit haar jeugd, dat haar voor altijd beschadigd heeft.

Recensie
Nadat Dolores Redondo haar rechtenstudie afbrak, volgde ze een studie gastronomie en werkte ze in diverse restaurants en later werd ze eigenaar van een eetgelegenheid. Haar bloed kroop echter waar het niet gaan kon, want ze besloot haar droom te verwezenlijken door te gaan schrijven. Eerst alleen korte verhalen, maar toen ze vond dat ze er klaar voor was, begon ze aan een roman. Haar grote doorbraak kwam met de in 2013 verschenen debuutthriller Beschermengel (later ook uitgebracht onder de titel Meisje in het bos), dat het eerste deel is van de Baztán-trilogie.

Aan de rand van de Baztán-rivier in Baskenland is het lichaam van een jong meisje gevonden. Haar dood komt overeen met die van een maand eerder, dus de recherche is het er al snel over eens dat er een seriemoordenaar actief is. Inspecteur Amaia Salazar krijgt de leiding van het onderzoek en daarvoor moet ze, tot haar grote ongenoegen, terug naar haar geboorteplaats Elizondo. Behalve dat de zaak veel inspanning vergt, wordt ze tevens teruggeworpen naar een traumatische ervaring uit haar jeugd, waar ze nog steeds de gevolgen van ondervindt.

Een van de kenmerken van een thriller is spanning en een auteur van dit genre maakt hier in principe dus ook gebruik van, het liefst natuurlijk zo veel mogelijk. Tijdens het schrijven van dit boek heeft Rodondo die intentie ongetwijfeld ook gehad, maar uiteindelijk is ze daar slechts mondjesmaat in geslaagd. De vondst van een jong meisje aan het begin van het verhaal, zorgt er in eerste instantie voor dat de lezer enigszins nieuwsgierig wordt gemaakt, maar in de plot blijkt dat dit een van de zeldzame ogenblikken is. Ongeveer een kwart (en mogelijk is dit zelfs nog aan de hoge kant) van dit thrillerdebuut wijdt de auteur aan de mystiek van Baskenland en vooral aan de diverse privéperikelen van hoofdpersonage Amaia Salazar en haar familie. De thrillerelementen verdwijnen hierdoor danig naar de achtergrond.

De sfeer en omstandigheden van de regio in het noorden van Spanje komen daarentegen wel vrij goed over, zowel op het klimatologische als op het mystieke vlak. Redondo maakt handig gebruik van de legenden die in dit gebied rondwaren, hoewel je deze natuurlijk met een korrel zout moet nemen en het soms nogal behoorlijk voor de hand liggend is. Toch passen die volksverhalen goed in het verhaal, want hierdoor krijgt de lezer een globaal beeld van de Baskische regio en diens mysterieuze atmosfeer en folklore. De geheimzinnigheid moet in enige mate versterkt worden door de tarotleggingen van Salazars tante, maar in feite is deze vorm van waarzeggerij nietszeggend en irrelevant voor de plot.

Hoewel de schrijfstijl van de auteur vlot en toegankelijk is, zijn er ook diverse passages die wat stroef verlopen. Op die momenten gaat ze te veel op bepaalde zaken in waardoor saaiheid op de loer ligt. Opvallend is het nogal formele taalgebruik tussen de collega’s van de recherche. Ze spreken elkaar met ‘u’ aan, terwijl elkaar tutoyeren al een aantal jaren voor verschijnen van het boek gebruikelijk was. Het verhaal bevat daarnaast nog een aantal slordigheden, waarvan sommige te wijten zijn aan de vertaling. Deze missertjes zijn overigens niet van invloed op de gebeurtenissen. Een aantal wendingen in de plot was onverwacht, maar desondanks zijn er eveneens enkele voorspelbaarheden, waaronder de identiteit van de seriemoordenaar.

Uiteindelijk eindigt de plot in een ontknoping waarin eindelijk een klein beetje actie en opwinding voorkomt. Over het geheel genomen heeft Beschermengel veel meer weg van een iets spannendere roman dan van een thriller. Omdat het boek niet heel erg vervelend was om te lezen verdient het met moeite een krappe voldoende.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Dolores Redondo
Titel: Beschermgenel/Meisje in het bos

ISBN: 9789401610735
Pagina’s: 412

Eerste uitgave: 2013