Beschrijving
Judith worstelt met wie ze is, wat ze wil en waar ze vandaan komt. Meer nog dan dat worstelt ze met haar achtergrond. Zonder vader en moeder groeide ze op bij haar oma, een Auschwitz-overlever. Inmiddels dementeert haar oma en leeft ze steeds meer in haar traumatische verleden. Om dichter bij haar oma te komen en haar verleden te begrijpen, gaat Judith als edelfigurant spelen in een film over de Tweede Wereldoorlog. Maar kan fictie de brug tussen die generaties, tussen slachtoffer en buitenstaander, wel slaan?

Recensie
Nog voor Bianca Boer met een studie aan de Groningse Kunstacademie begon, had ze al in gedachten dat het leuk zou zijn om verhalen te schrijven. Jaren later volgde ze een opleiding aan de Schrijversvakschool en tijdens het derde jaar besloot ze dat ze schrijver was. Vanaf dat moment richtte ze zich dan ook volledig op deze discipline, met als resultaat dat ze in 2003 een wedstrijd van het tijdschrijf De Gids won, waarin haar eerste verhaal ook werd gepubliceerd. In 2007 verscheen haar verhalenbundel Troost en de geur van koffie en in 2019 haar debuutroman Draaidagen.

Judith heeft haar studie filosofie afgebroken en is weer bij haar oma, waar ze ook opgegroeid is, ingetrokken. Haar oma heeft Auschwitz overleefd, is licht dementerend waardoor haar traumatische verleden steeds meer naar boven komt. Judith wil haar en haar verleden begrijpen en neemt een rol aan als edelfigurant in een film over de Tweede Wereldoorlog. Natuurlijk weet ze dat de film fictie is, dus is het de vraag of het haar zal lukken om de ontberingen die haar oma in het concentratiekamp heeft moeten doorstaan en wat de gevolgen daarvan zijn aan kan voelen.

Draaidagen bestaat uit een drietal verhaallijnen. Het begin met de eerste, waarin Judith en haar oma het belangrijkst zijn. Judith lijkt daarin niet te merken dat haar oma al enigszins aan het dementeren is, of ze wil het nog niet onder ogen zien. Ze gaat namelijk met haar om alsof er niets of weinig aan de hand is en lijkt zich soms aan haar te ergeren. Door deze op- of instelling komt ze niet empathisch over en wint ze zeker niet aan sympathie. Wellicht dat dat nog een gevolg is van haar persoonlijke problemen. In het boek komt dat niet tot uiting. In de tweede verhaallijn, die waarin Judith zich op de filmset bevindt, toont ze een heel ander gezicht, ze is ijverig, leeft zich helemaal in haar rol in en lijkt al het andere te zijn vergeten. Een derde verhaallijn is die waarin haar oma steeds meer terugkeert naar de oorlogsjaren en haar gedwongen verblijf in Auschwitz, tot dusver heeft ze daar nooit over gesproken.

Het verhaal van oma (Nini) is, hoewel het verhoudingsgewijs niet veel aan bod komt, het meest aangrijpend. Het laat zien dat veel overlevenden die zwarte periode nog steeds niet volledig hebben verwerkt, maar ook in zekere zin dat de jongere generatie zich daar niets van kan voorstellen. Door middel van haar figurantenrol probeert Judith daar meer over te weten te komen. Of het draaien van een film daar de juiste weg voor is, is discutabel. Het is echter wel zo dat deze subplot het grootste deel van het verhaal in beslag neemt. De lezer komt precies te weten hoe het er op een filmset aan toegaat. Interessant, maar het is te veel, te gedetailleerd. Daardoor gaat het effect verloren van waar het werkelijk om gaat, en dat is die oorlogsgeschiedenis en de (eventuele) verwerking van een oorlogstrauma.

Een roman die de thema’s oorlog, dementie en onverwerkte trauma’s en verliezen bevat, is meestal niet de lichtste kost. Het is Boer echter prima gelukt om het verhaal geen al te zware lading te geven, een groot deel van de filmopnamen is vrij luchtig en aan het eind, wanneer Nini op de set aanwezig is, is het zelfs nog even licht humoristisch. Op de schrijfstijl van de auteur is niets aan te merken, die is toegankelijk en eigentijds. De personages komen over het algemeen realistisch over, wat eveneens geldt voor een aantal situaties. Hoewel het verhaal bij vlagen aandoenlijk is, zorgt de veelheid aan draaidagen ervoor dat dit gevoel voor een groot deel weer tenietgedaan wordt. En dat is jammer, want door de geladen thema’s had Draaidagen beter verdiend.

Waardering: 3,5/5

Boekinformatie
Auteur: Bianca Boer
Titel: Draaidagen
ISBN: 9789025455712
Pagina’s: 272
Eerste uitgave: 2019