Beschrijving
In De moed om te vergeven beschrijft Ndaba Mandela hoe het was om op te groeien bij, en te leren van, een van de grootste leiders die de wereld ooit heeft gekend – zijn grootvader, Nelson Mandela.

Ndaba werd in 1982 geboren in Soweto. Na een turbulente jeugd verhuist hij op twaalfjarige leeftijd naar het presidentiële paleis van de net verkozen Mandela. In dit inspirerende boek verweeft Ndaba op kleurrijke wijze de verhalen uit zijn jeugd met de raad en daad van Madiba, waarmee hij een nieuw beeld schetst van de man met wie zoveel mensen een unieke verbinding voelen.

Nelson Mandela’s vreedzame strijd tegen onderdrukking en voor sociale gerechtigheid heeft de wereld veranderd, en zijn nalatenschap heeft niets aan relevantie ingeboet. De moed om te vergeven bevat zijn lessen over onder meer veerkracht, vrede en hoop, en laat zien dat iedereen de kracht bezit om zichzelf en de wereld te veranderen.

Recensie
Op zijn zevende, het was 1989, ontmoette Ndaba Mandela zijn grootvader Nelson Mandela, die toen nog gevangen zat in de Victor Verster-gevangenis, voor de eerste keer. Vier later, Mandela was inmiddels vrij man, trok hij bij grootvader in en werd vervolgens door hem opgevoed. Hij is een van de oprichters van de Africa Rising Foundation en woordvoerder van UNAIDS, maar ook een van de grondleggers van de jaarlijkse Nelson Mandela Day. In 2018, vlak voor de 100^ste geboortedag van zijn grootvader, verscheen zijn boek De moed om te vergeven.

De moed om te vergeven is vooral een beknopte biografie, waarin Ndaba Mandela over onder andere zijn relatie met zijn grootvader, vaak De Oude Man of Madiba genoemd, vertelt, maar ook hoe het was om bij hem op te groeien, over de vele gesprekken die hij met hem gevoerd heeft, maar ook dat hij het niet altijd met hem eens was en dat er, in feite net als in ieder ander gezin, zo nu en dan problemen waren. Hij geeft echter ook aan dat hij erg veel heeft geleerd van zijn grootvader, die hij toch als wijs en verstandig man beschouwde.

Het boek is niet alleen de levensbeschrijving van de auteur zelf, maar geeft ook, zij het bescheiden, wat inzicht in het persoonlijke leven van Nelson Mandela. Daarnaast, en dat geeft Ndaba ook aan in zijn dankwoord, zijn het bovenal herinneringen die hij zelf heeft meegemaakt, waarbij hij tevens gebruikgemaakt heeft van ‘hulpmiddelen’ als brieven, openbare stukken en filmpjes. Het geheel is gelardeerd met een paar anekdotes en enkele volksverhalen van de Xosha. De auteur merkt daarbij wel op dat het specifiek zijn eigen herinneringen betreft en dat anderen het wellicht anders zien.

Hoewel Ndaba ongetwijfeld niet alles verteld zal hebben, is hij toch heel open. Een aantal voorbeelden daarvan is dat hij er openlijk voor uitkomt dat hij in zijn tienerjaren niet al te hard gestudeerd heeft, dat hij later aardig wat drugs gebruikt heeft en dat hij zich ook wel aan het drinken van te veel alcohol heeft bezondigd. Veel probeerde hij voor zijn grootvader te verzwijgen, maar, zo bekent hij, dat kon hij niet. Daarover had hij dan wel weer een slecht gevoel en stelde hij zich vervolgens kwetsbaar op door veel dingen toch aan Madiba op te biechten. Zijn opa was soms boos, maar vaak vooral teleurgesteld. Maar zijn kleinzoon veroordelen om zijn gedrag, dat heeft hij nooit gedaan. De auteur wil daarmee aangeven dat het Nelson Mandela vooral ging om zijn kleinzoon een aantal levenslessen te leren. Zodat hij later een verstandig en wijs man zou worden.

Natuurlijk kan de auteur er niet aan ontkomen om ook de politieke situatie van Zuid-Afrika aan te halen, in feite is die inherent aan de omstandigheden waarin zijn grootvader heeft verkeerd, zowel voor, tijdens en na zijn gevangenschap. Zoals eigenlijk voor het hele boek geldt, heeft Ndaba daar geen hoogdravend of taai verhaal van gemaakt. De gehanteerde schrijfstijl is toegankelijk en vlot en daardoor leest het boek bijzonder aangenaam. In een van de laatste hoofdstukken wordt het enigszins aangrijpend, dat is wanneer hij vertelt dat zijn grootvader steeds fragieler wordt en uiteindelijk komt te overlijden. Ronduit interessant en leerzaam zijn de wetenswaardigheden over de tradities en rituelen van de Xosha, waar de Mandela’s immers van afstammen.

De belangrijkste reden dat Ndaba Mandela dit boek geschreven heeft, is omdat hij graag ziet dat jongeren niet alleen de rol die zijn grootvader gehad heeft begrijpen, maar ook zijn normen en waarden, vooral die in de strijd tegen de rassenongelijkheid. De moed om te vergeven is meer dan een biografie alleen, het is een eerbetoon aan Nelson Mandela, zijn wijsheid, zijn verstandige levenslessen en zijn gevoel voor rechtvaardigheid. En daarin is de auteur zonder meer geslaagd.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Ndaba Mandela
Titel: De moed om te vergeven
ISBN: 9789400509955
Pagina’s: 286
Eerste uitgave: 2018