Beschrijving
Zestig jaar na haar dood is de naam Blonde Dolly nog altijd niet vergeten. Een prostituee aan de zelfkant van Den Haag, maar getrouwd met een violist van het gerenommeerde Residentieorkest. Dolly reisde naar Londen, Antwerpen en Parijs en overnachtte met rijke en prominente Nederlanders in chique hotels. De vragen rond haar raadselachtige dood op 31 oktober 1959 zijn nooit beantwoord. Waarom leidde de hoofdcommissaris van Den Haag destijds zelf het onderzoek? Hoe kwam Dolly aan een fortuin aan geld en huizen? En waar zijn haar beruchte blauwe boekjes gebleven waarin ze namen van haar ‘speciale’ clientèle zou hebben genoteerd? 

In september 1959 wordt een man na een hartaanval opgenomen in een ziekenhuis in Scheveningen waar Hannah Fridman als verpleegster in opleiding werkt; een oudere man met een brandplek op zijn gezicht. Hannah is er zeker van dat deze man in 1943 haar vader in Velsen aan de Duitsers heeft verraden, in een complot om linkse verzetsstrijders uit te schakelen uit angst  voor een communistische machtsovername na de bevrijding. Hannah besluit het recht in eigen hand te nemen en hem te doden, al blijkt er nog iemand te zijn die hetzelfde wil en haar op het spoor zet van een jonge vrouw die tijdens de oorlog in een bordeel voor Duitse officieren en foute Nederlanders werkte, een hoertje dat zich Blonde Dolly noemt en een dubbelleven in Den Haag leidt.

Recensie
Het is inmiddels een kleine zestig jaar geleden dat Blonde Dolly, Nederlands bekendste prostituee, vermoord in haar Haagse woning werd aangetroffen. De moord wordt nog altijd gezien als een van de meest opzienbarende die in ons land gepleegd is en leverde door de jaren heen inspiratie op voor een film, een theatershow en een aantal boeken. Ook Tomas Ross, bekend geworden door de factionthriller, liet zich door deze mysterieuze vrouw, haar werkelijke naam was Sebilla Alida Johanna Niemans, inspireren en schreef Blonde Dolly, een thriller die op haar leven is gebaseerd en op 4 februari 2019 verscheen.

Drie weken na zijn hartaanval, waarvoor hij in het ziekenhuis is opgenomen, mag advocaat Herman van Dijk weer naar huis. De 22-jarige Hannah Fridman werkt daar als leerling-verpleegster en heeft hem gedurende die periode verzorgd. Ze is ervan overtuigd dat Van Dijk haar vader in 1943, bijna vijftien jaar geleden alweer, in Velsen aan de Duitsers heeft verraden. De reden hiervoor was om te voorkomen dat de communisten na de bevrijding de macht over zouden nemen. Hannah zint op gerechtigheid en is van plan om hem te vermoorden, al ziet ze dat zelf anders. Dan blijkt er nog iemand te zijn die hetzelfde wil, ze treffen elkaar steeds vaker en Hannah wordt gewezen op een jonge vrouw die in de oorlog in een bordeel voor Duitse officieren en NSB’ers werkte. Ze noemt zich tegenwoordig Blonde Dolly en zit in Den Haag achter een raam, maar beweegt zich met evenveel gemak in de betere kringen van de stad en beschikt daardoor over geheime informatie. Die ze gebruikt om haar plannen te verwezenlijken.

“Vanavond ga ik een man doden.” Een openingszin die er niet om liegt en waarmee Ross de lezer meteen te pakken heeft. Die zes woorden blijken kenmerkend te zijn voor het hele verhaal. Het boeit, het intrigeert en van begin tot eind is er een sluimerende spanningsboog. Door het verhaal vanuit het perspectief van verschillende personages te vertellen, hebben enkele hoofdstukken een overlapping, maar door die andere invalshoek wordt ook de lezer in de gelegenheid gesteld een bepaalde scène door de ogen van een ander te bekijken. En dan wordt duidelijk dat iets wat een herhaling lijkt te zijn, dat juist niet is.

Behalve de moord heeft Ross ook de Velser Affaire, een – mogelijk – denkbeeldig complot tijdens de Tweede Wereldoorlog, in zijn verhaal verwerkt. Leden van de politie van Velsen en leden van het Nederlands verzet zouden hierbij betrokken zijn geweest, maar ook rezen er twijfels over de rol van de toenmalige regering. Omdat de auteur deze historische feiten met fictie combineert, krijg je het gevoel een waargebeurd, en dus realistisch, verhaal te lezen. Dit wordt versterkt door de beeldende beschrijvingen en de typische en goed overkomende jaren 50-sfeer.

In eerste instantie lijken de verschillende verhaallijnen niets met elkaar te maken te hebben, maar gedurende de plot komen ze, zonder dat de personages elkaar ontmoeten, wel op een subtiele en doordachte manier steeds meer samen. Het verhaal wordt daardoor afgerond, maar de ontknoping laat nog wel wat vragen openstaan. En dat is precies wat Ross beoogde. Omdat de moord op Blonde Dolly ook nog steeds voor vraagtekens zorgt.

Minstens zo interessant is het nawoord dat Ross op het verhaal geeft. Daarin geeft hij uitgebreide informatie over de moord op Blonde Dolly, wat zijn research hem heeft opgeleverd en hoe hij dit in zijn boek heeft kunnen gebruiken. Daarbij is hij niet over één nacht ijs gegaan, want in 2007 schreef hij in Den Haag Centraal al een feuilleton over haar en in Plaats Delict uit 2005 wordt haar moord ook beschreven.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Tomas Ross
Titel: Blonde Dolly
ISBN: 9789023427346
Pagina’s: 384
Eerste uitgave: 2019