Beschrijving
In ‘Filosoferen is makkelijker als je denkt’ maakt filosoof Coen Simon korte metten met de clichés en dogma’s van onze tijd. Met grote stelligheid wordt er van alles beweerd: dat je eruit moet halen wat erin zit, dat je moet durven kiezen, dat meten weten is en dat je kúnt als je maar wílt. De vraag is: hoe komen we aan al die wijsheid? En belangrijker nog: hoe komen we er vanaf? Het antwoord is: door te denken. Niet als de wiskundige of de detective die zoekt naar oplossingen, maar als de filosoof die weet dat het leven geen puzzeltje is. Met humor beschrijft Coen Simon in ‘Filosoferen is makkelijker als je denkt’ hoe je kunt denken zonder dogma’s.

Recensie
Filosoof Coen Simon debuteerde als auteur met het essay [De wereld tussen haakjes] dat in 2003 werd uitgebracht en waarin hij schrijft over de mooiste zinnen uit de filosofie. Hierna volgden nog diverse publicaties en schreef hij essays voor een aantal landelijke dagbladen en in 2020 werd hij hoofdredacteur van Filosofie Magazine. Acht jaar eerder, in 2012, won hij de Socrates-wisselbeker, een erkenning voor de auteur van het meest urgente, oorspronkelijke en prikkelende Nederlandstalige filosofieboek van het voorgaande jaar. Begin 2015 verscheen zijn boek Filosoferen is makkelijker als je denkt, naar de gelijknamige titel van zijn toenmalige wekelijkse rubriek in dagblad Trouw.

Het essay van Simon begint met een wat taaie en droge inleiding waarin hij het denkproces enigszins beschrijft en geeft hij ook een verklaring, uitleg is wellicht beter, van wat filosoferen inhoudt. Aan het eind van dit relaas vertelt de auteur wat het eigenlijke doel is van het schrijven van dit boek, hij ziet namelijk graag dat de mens, de lezer, (weer) zelf gaat denken en het niet (meer) overlaat aan anderen. Om hem daartoe aan te zetten gaat hij in verschillende hoofdstukken in op allerlei dogma’s en probeert hij de lezer ervan te overtuigen dat hijzelf daar zijn eigen gedachte over vormt.

Ieder hoofdstuk wordt begonnen met een actuele (anno nu) en een al oudere quote. De laatste kan van een tiental jaren geleden zijn, maar ook van vele eeuwen eerder. In ieder geval gaat de auteur in de onderliggende tekst verder op de desbetreffende citaten in en vaak sluit hij een hoofdstuk af met een conclusie, waarvan je sterk de indruk krijgt dat dit de mening van hemzelf is. Of in ieder geval hoe hij tegen bepaalde stellingen aankijkt. Aan het eind van de hoofdstukken legt hij de lezer in een ‘verder denken’ een aantal stellingen of voorbeelden voor waarover nagedacht kan worden. Tevens geeft Simon een aantal boekentips waarin het besproken dogma behandeld of besproken wordt. De hoofdstukken worden afgesloten met enkele lemma’s die een raakvlak met het besproken dogma hebben.

Bij de uitleg van de dogma’s geeft Simon regelmatig voorbeelden uit zijn eigen gezinssituatie, maar ook vaak uit radio- of televisieprogramma’s. Dit heeft dan veelal betrekking op destijds actuele onderwerpen als de zwartepietendiscussie (nog steeds actueel overigens) of de sluiting van dertien Bijenkorfvestigingen in 2013. Hij gaat dan in op een citaat van bijvoorbeeld een nieuwslezer, licht daarbij één woord uit en gaat hier verder op in. Door middel van voorbeelden nuanceert hij die uitspraak of zet het in een ander daglicht. Dan blijkt ook dat je op verschillende manieren naar zo’n woord kan kijken, en dat is eigenlijk wel verhelderend.

In de tweede alinea is al even gememoreerd dat de inleiding wat moeizaam en stroef was, voor het resterende deel van het boek gaat dat niet meer op. In een toegankelijke en heldere schrijfstijl weet Simon de lezer van begin tot eind te boeien. Het doel van Filosoferen is anders als je denkt is om de lezer meer en misschien zelfs wel anders te laten nadenken en daarvoor is dit essay een heel aardig uitgangspunt.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Coen Simon
Titel: Filosoferen is makkelijker als je denkt
ISBN: 9789026331107
Pagina’s: 190
Eerste uitgave: 2015