Beschrijving
Elk jaar, in de nacht van 5 op 6 november, slaat hij toe, de Das. Een seriemoordenaar die inbreekt in de kelder van het huis van zijn prooi. Zijn slachtoffers worden de grond in gesleept en verdwijnen vervolgens spoorloos.

Op een dag vindt uitgever Annika Granlund voor de deur van haar kantoor een met modder besmeurd manuscript. De titel is De Das en het verhaal is een morbide biografie van een seriemoordenaar die ondergronds leeft. Annika ziet kans met dit manuscript haar noodlijdende uitgeverij te redden, die failliet zal gaan als ze niet snel een bestseller vindt.

Ze besluit het uit te geven, ook al is het een controversieel verhaal. Haar beslissing blijkt dramatische gevolgen te hebben en langzaam maar zeker raakt ze weer in de greep van de duistere krachten die ze als kind dacht te hebben overwonnen.

Wie is de Das? Wie schreef het boek? En wie of wat houdt zich schuil onder de grond?

Recensie
Onder de naam Fredrik Persson schreef de Zweedse advocaat en auteur Fredrik Persson Winter twee jeugdboeken. Omdat een derde werd afgewezen, begon hij uit frustratie aan een kort verhaal waarin een monster voorkwam. Het idee daarvoor kreeg hij door een geluid van graafmachines. Uiteindelijk heeft hij zijn ideeën verwerkt in zijn in 2022 verschenen debuutthriller De Das. Behalve auteur is hij ook een van de makers van de in Zweden succesvolle podcast Fantastisk Podd, dat over het schrijven van sciencefiction, fantasy en horror gaat.

Annika Granlund werkt bij een kleine uitgeverij en op een ochtend vindt ze een bemodderd manuscript, met als titel Ik ben de Das, voor de deur van haar kantoor. Ze leest het door, is er enthousiast over en, ondanks dat de auteur zes jaar eerder spoorloos is verdwenen, geeft ze het uit. Het boek is echter omstreden, omdat jaarlijks, in de nacht van 5 op 6 november, een mysterieuze moord wordt gepleegd. De slachtoffers lijken namelijk in de grond te verdwijnen, waarna er van hen geen spoor meer te vinden is.

Na de proloog, waarin inspecteur Cecilia Wreede op de laatste plaats delict van de jaarlijks toeslaande moordenaar de Das rondloopt, begint ieder hoofdstuk met een paar regels in cursief. Die zinnetjes zijn het verhaal van degene die zich de Das noemt en maken deel uit van het manuscript dat Annika Granlund gevonden heeft. Het is de bedoeling dat die regeltjes de lezer nieuwsgierig maken, maar eveneens voor een verhoogde spanningsboog zorgen. Dat lukt echter niet, want daarvoor zijn ze te kort, ben je, ondanks de niet al te lange hoofdstukken, snel kwijt wat er gezegd wordt en hebben ze totaal geen spanning. Het komt er min of meer op neer dat je niet geneigd bent meteen te willen weten hoe het vervolg van die cursieve fragmenten is.

Het verhaal, dat uit drie delen (akten genoemd) bestaat, wordt afwisselend verteld vanuit de perspectieven van Granlund en Wreede, waarbij eerstgenoemde het meest aan het woord is. Zowel in het eerste als tweede deel gaat het, wat Granlund betreft, voornamelijk over haar privésituatie, de problemen die haar werkgever heeft en de daaraan gerelateerde noodzaak het door haar gevonden manuscript in boekvorm uit te geven. Dit is allemaal aardig om te lezen en te weten, maar spannende momenten levert dat niet op. Een eerste spannend voorval doet zich pas in hoofdstuk vierentwintig (er zijn er negenentachtig) voor en dat heeft dan nog niet eens betrekking op de misdaad en het bijbehorende onderzoek. Vervolgens wordt het pas in de ontknoping enigszins thrillerachtig, maar niet zodanig dat het verrassend of opzienbarend wordt.

De twee belangrijkste personages (Wreede en Granlund) zijn redelijk tot goed uitgewerkt, over hen komt de lezer het meest te weten. Toch kun je je moeilijk met hen vereenzelvigen. Dat komt voornamelijk door hun gedrag. De inspecteur leidt aan tunnelvisie, – dat hoeft niet per se nadelig voor haar karakter te zijn – maar ze is, tegen beter weten in, nogal overtuigd van haar gelijk. Granlund wordt gedurende de plot irritanter en onredelijker; de sympathie die ze had kunnen hebben, is ver te zoeken. De plot is over het algemeen oppervlakkig en is in de eerste twee delen vooral gericht op de persoonlijke perikelen van beide protagonisten. Pas in de derde akte ligt de nadruk iets meer op het politieonderzoek. Veel te laat en te weinig voor een thriller.

Het idee achter het schrijven van De Das is goed, maar het is Persson Winter niet gelukt daar een goede invulling aan te geven. Hij bewijst zonder meer dat hij het beheerst om een vlot lopend verhaal te schrijven, – zijn schrijfstijl is toegankelijk en fijn – maar zijn debuut ontbeert het aan spanning, plotwendingen en verrassingen.

Waardering: 2/5

Boekinformatie
Auteur: Fredrik Persson Winter
Titel: De Das
ISBN: 9789044984897
Pagina’s: 400
Eerste uitgave: 2022