Beschrijving
De paden van de wat oudere curiosa- en antiekhandelaar Branco en de jonge kunstenares Julia kruisen elkaar. Beiden kopen los van elkaar oude foto’s op de Feira da Ladra, de rommelmarkt van Lissabon. Branco ziet ze als inspiratiebron voor een roman die hij wil gaan schrijven, Julia wil de foto’s gebruiken als uitgangsmateriaal voor haar schilderijen. Hun gedeelde bezit leidt noodgedwongen tot een gezamenlijke speurtocht naar de herkomst van de foto’s en de vrouw die erop staat afgebeeld.

Recensie
In de vierde klas van de middelbare school kreeg Gert-Jan van den Bemd van zijn docent een groot compliment over opstel dat hij geschreven had. Hoewel hij al korte verhalen schreef, was dit voor hem wel de aanzet om zich op het schrijven te gaan concentreren. Het duurde echter nog dertien jaar voor zijn eerste verhaal in een tijdschrift werd gepubliceerd en in 2018 debuteerde hij met zijn goed ontvangen roman De verkeerde vriend. In datzelfde jaar kreeg hij een idee voor zijn boek Branco & Julia, dat uiteindelijk in het voorjaar van 2022 is verschenen.

Branco, een man van middelbare leeftijd en handelaar in antiek en curiosa, heeft de ambitie om een roman te schrijven. Op de Feira de Ladra, de grootste vlooienmarkt van Lissabon, koopt hij een doos oude foto’s die als inspiratie voor zijn roman moeten dienen. De jonge kunstenares Julia Rey schaft ook enkele van die foto’s aan. Voor haar vormen ze een bron voor haar schilderijen. Als Valério, Julia’s agent, een ontmoeting tussen hen beiden regelt, leidt dat tot een speurtocht waarin ze de identiteit van de vrouw die op de foto’s staat afgebeeld proberen te achterhalen.

De proloog (misschien kun je beter spreken van prologen, want voordat de eigenlijke inleiding begint, is er nog een kort tekstfragment) zet meteen de toon voor het hele plot. Je wordt nieuwsgierig gemaakt, er rijzen vragen in je op, je voelt je verbonden met de verteller en je ziet de beschreven scènes voor je. Daarnaast heeft dat begin een licht filosofische inslag, hoewel dat absoluut niet de aard van de roman is. Ondanks dat de lezer op die eerste bladzijden al globaal kennismaakt met de personages, gebeurt dat pas echt in de daaropvolgende hoofdstukken, waarin vanuit elkaar afwisselende perspectieven Branco en Julia hun verhaal doen.

Aanvankelijk is dat even wennen, want beide verhaallijnen zijn in de eerste persoon (dus in de ik-vorm) geschreven. Omdat je er in die aanvangsfase nog van uitgaat dat het verhaal alleen door Branco wordt verteld, levert dat voor een kort moment wat verwarring op, maar dat is echter van korte duur. De door Van den Bemd gekozen vertelwijze valt goed te verdedigen, want de lezer kan zich daardoor met zowel Branco als Julia vereenzelvigen en transformeert hij tot een van beiden, natuurlijk afhankelijk van wie er op dat moment aan het woord is. Ook leer je de twee protagonisten erg goed kennen, je komt erachter waar ze zich mee bezig houden en waarom ze geworden zijn zoals ze zijn.

De schrijfstijl van de auteur is toegankelijk, levendig en buitengewoon beeldend en op momenten maakt hij gebruik van mooie metaforen. Hoewel Branco & Julia  in de kern volledig fictief is, komt het heel realistisch over. Uiteraard komt dat voor een groot deel door de setting, zoals bijvoorbeeld het rondstruinen op de Feira in Lissabon of de natuurgetrouwe beschrijving van de kleine Franse plaatsjes. Maar ook de speurtocht naar de vrouw op de foto’s is waarheidsgetrouw, want wie zou immers niet willen weten wie ze is en hoe haar leven er destijds uit heeft gezien. Hoewel het boek onmiskenbaar een roman is, heeft het desondanks een bepaalde spanning. Die wordt onder andere gecreëerd doordat verschillende hoofdstukken eindigen met een cliffhanger, maar eveneens doordat je nieuwsgierig blijft naar alle bevindingen van Branco, Julia en in mindere mate haar agent Valério.

In de proloog wordt het woord verandering een aantal keren genoemd. Dat is in feite wat er in feite in het leven van Branco en Julia gebeurt. Er verandert iets en wat dat is, is op een bijzonder mooie, inlevende en intrigerende manier door de auteur beschreven. Hierdoor, maar tevens door de innemende personages, is Branco & Julia een roman die je continu bezighoudt.

(Met dank aan New Book Collective voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.)

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Gert-Jan van den Bemd
Titel: Branco & Julia
ISBN: 9789022338704
Pagina’s: 264
Eerste uitgave: 2022