Beschrijving
Malodot is dood. Na een fataal auto-ongeluk bevindt hij zich tot zijn verbazing in een kliniek waar hij eerst moet zien af te kicken van het leven alvorens hij volkomen dood kan zijn. Mislukt hij hierin, dan moet hij zijn hele bestaan opnieuw ondergaan, van begin tot eind, op exact dezelfde manier. Met een bont gezelschap van lotgenoten heeft hij groepstherapieën en hij voert individuele gesprekken met een raadselachtige Counselor die hem ertoe probeert te bewegen die vuile verslaving aan het leven af te zweren.

Recensie
Dimitri Verhulst, een van de meest productieve en succesvolle auteurs van Vlaanderen. In 1992 debuteerde hij met de verhalenbundel Assevrijdag, dat in eigen beheer is uitgegeven en alleen bestemd was voor vrienden en bekenden. Zijn grote doorbraak beleefde hij in 2006 met de autobiografische roman De helaasheid der dingen, waarvoor hij diverse prijzen heeft gewonnen en dat tevens is verfilmd. In het voorjaar van 2022 verscheen zijn novelle Hebben en Zijn, een roman die niet te vergelijken is met zijn andere werk.

Nadat Malodot bij een auto-ongeluk om het leven is gekomen, komt hij in een kliniek terecht waar hem wordt verteld dat hij daar is om af te kicken van het leven. Pas daarna, als hij helemaal clean is, kan hij echt dood zijn. Lukt hem dat niet, dan zal hij zijn bestaan opnieuw moeten beleven. Op precies dezelfde manier zoals dat voorheen ook gegaan is en tot het moment dat hij nogmaals sterft. In de kliniek probeert de Counselor hem ervan te overtuigen om zijn verslaving aan het leven op te geven.

‘Als ik mijn leven over zou mogen doen.’ Een uitspraak die vaak uitgeroepen is en vast en zeker nog veelvuldig uitgeroepen gaat worden. De intentie daarvan is dat je bepaalde facetten uit je leven anders zal aanpakken dan je nu gedaan hebt. Maar wat als dat niet mogelijk is en je opnieuw moet doormaken wat je het liefst zou willen vergeten? Verhulst heeft zichzelf die vraag ook gesteld en Malodot, het hoofdpersonage in zijn novelle Hebben en Zijn, mag in een afkickkliniek van het leven beslissen wat hij wil. Deze kliniek, die eigenlijk gezien moet worden als een voorportaal voor de echte dood, heeft alle kenmerken die een verslavingsinstelling in werkelijkheid heeft. Denk hierbij bijvoorbeeld aan individuele of groepsgewijze therapieën, maar eveneens aan gezamenlijke activiteiten. De lezer kan zich daarom goed voorstellen wat de levensverslaafden moeten ondergaan.

Het verhaal is sowieso erg beeldend geschreven. In het eerste hoofdstuk worden heel globaal de doodsdoorzaken van Malodots kamergenoten vermeld en dat doet de auteur op een levendige en realistische wijze. Zijn schrijfstijl is over het algemeen toegankelijk – de auteur hanteert zo nu en dan wel een aantal ongebruikelijke woorden – en vlot en is met regelmaat voorzien van een goede, maar zeer gedoseerde hoeveelheid humor, die soms op het cynische af is. Zonder er overigens heel uitvoerig aandacht aan te besteden, worden enkele maatschappelijke onderwerpen die in de loop der jaren het nieuws haalden, genoemd. Vrouwenbesnijdenis en de overvolle bootjes met vluchtelingen zijn daar een paar van.

De roman wordt volledig verteld vanuit het perspectief van Malodot maar, hoewel er wel wat over hem verteld wordt, eigenlijk kom je in feite niet eens zo heel erg veel over hem te weten. Absoluut niet erg, want, ondanks dat hij natuurlijk wel de protagonist is, gaat het in wezen helemaal niet om hem. Het draait er vooral om hoe hij, maar het kan net zo goed om ieder ander willekeurig individu gaan, met het leven en de dood omgaat, hoe hij ertegen aankijkt. Moet je je schuldig voelen om te leven? Want uit sommige uitspraken van de Counselor, een soort oppertherapeut, kun je dat in ieder geval wel concluderen. Misschien is dat dan ook wel de vraag die je jezelf kunt stellen en waarover Verhulst je wil laten nadenken. Een antwoord heeft hij uiteraard niet, voor iedereen kan dat immers anders zijn, maar Hebben en Zijn doet je wel afvragen of je je huidige leven voor minimaal een tweede keer zou willen overdoen.

(Met dank aan Atlas Contact/De Club van Echte Lezers voor het beschikbaar stellen van een recensie-exemplaar.)

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Dimitri Verhulst
Titel: Hebben en Zijn
ISBN: 9789025473143
Pagina’s: 176
Eerste uitgave: 2022