Beschrijving
Jakob Noach, tijdens de Tweede Wereldoorlog ternauwernood ontsnapt aan de Duitsers, vestigt zich in de jaren vijftig als schoenmaker in Assen. Door zijn verbeeldingskracht en ondernemingsgeest weet hij zich in een aantal decennia te ontwikkelen tot de meest invloedrijke ondernemer van de stad. Dit geeft hem echter niet de genoegdoening voor het verlies van zijn ouders en broer en aan deze tragiek van de geschiedenis ontkomt de generatie na hem evenmin.

Dis is Dantes benaming voor de stad in de hel. Marcel Möring modelleerde zijn nieuwe grote roman, die zich tijdens de nacht van de TT in Assen afspeelt, naar de Inferno. Maar de hel van Assen wordt niet bevolkt door overspeligen, bedriegers en moordenaars. In Dis wordt de hel bewoond door mensen die net als Jakob Noach speelbal zijn van hun tijd. Hun hel is de hel die gemaakt wordt door anderen. Dis is een rijke roman die verwijst naar literatuur, filosofie en historie; veelomvattend en zeer eigentijds.

Recensie
In de jaren vijftig vestigt Jacob Noach, die tijdens de Tweede Wereldoorlog was ondergedoken bij een naburige boer, zich in Assen. Samen met zijn vrouw Jetty, waar hij eigenlijk niets om geeft, begint hij er de allereerste lingeriezaak van Drenthe. De zaak groeit uit tot een waar imperium, want Noach bezit ongeveer het hele centrum van Assen, waaronder het warenhuis dat uit de lingeriezaak is voortgekomen.

Marcus Kolpa is geboren en opgegroeid in Assen, maar zodra hij de kans kreeg is hij er vertrokken. Naar het meer levendige en dus minder saaie Amsterdam. Op 27 juni 1980, op de dag van de nacht van de TT, keert Kolpa echter terug naar Assen. Vooral vanwege zijn grote liefde Chaja, dochter van Jacob Noach.

Dis is de eerste deel van een trilogie. Het verhaal speelt zich vooral af in de Asser nacht van de TT van 1980. De belangrijkste personages zijn Jacob Noach en Marcus Kolpa. Ze kennen elkaar, maar in het boek zullen hun wegen zich niet kruisen. Dat komt vooral doordat Noach in die bewuste nacht verongelukt.

De afzonderlijke verhalen van Noach en Kolpa zijn het meest interessant. Waarschijnlijk omdat deze over het algemeen redelijk realistisch weergegeven zijn. Daarnaast komen wat kortere verhalen in het boek voor die buitengewoon onduidelijk en vaag zijn. Ze lijken ook helemaal niets met de uiteindelijke vertelling te maken te hebben en zijn onbegrijpelijk.

In het boek wordt regelmatig verwezen naar de historie van Assen, zoals bijvoorbeeld het nonnenklooster Maria in Campis en ook de joden die er gewoond hebben. Dat is een aardige vondst van Möring om dit in het verhaal te verwerken. Ook de roemruchte nacht van Assen uit 1967 heeft een kleine rol in het boek. Dat kan eigenlijk ook niet anders in een verhaal dat zich vooral tijdens de TT-nacht afspeelt.

Dis is een boek dat over het algemeen prettig leest. Dat geldt zeker voor de verhalen van Noach en Kolpa. Deze zijn, op enkele uitzonderingen na, boeiend. Daarom is het des te jammer dat in het boek ook bijzonder oninteressante verhaaltjes voorkomen. Dat is helaas een aanslag op de amusementswaarde van het boek.

Als je de betere delen afweegt tegen de minder goede (slechte) delen van het boek is de conclusie die getrokken kan worden dat Dis geen ijzersterke roman is, maar het is ook weer niet zo slecht als critici de lezer destijds wilden doen laten geloven. Eigenlijk is het een boek met twee gezichten.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Marcel Möring
Titel: Dis
ISBN: 9789023419693
Pagina’s: 510
Eerste uitgave: 2006