Beschrijving
Het jongetje Anjo groeit op in een oude schuur, ergens op de eindeloze zandvlakte van Brazilië. Voor hem en vijf andere verweesde kinderen is elke dag een beproeving – er is nauwelijks eten en voortdurend worden ze blootgesteld aan de wrede grillen van hun ‘voogden’ en gasten.
Een eeuwigheid verder ligt een wereldstad met haar sloppenwijken. Twee jonge prostituees proberen zich er vol goede moed door het leven te slaan, terwijl ze dromen van een betere toekomst. Alles verandert als een van hen zwanger wordt.

In de stad zelf woont agente Elizabet, getrouwd met de hoofdcommissaris van politie die vecht tegen de corruptie in zijn korps. Ze heeft een goed huwelijk, een mooi huis en een huishoudster die haar dierbaar is, maar het ontbreekt haar aan dat ene.

Recensie
Roxane van Iperen heeft altijd al bewondering voor schrijvers gehad en ze hoopte ook ooit zelf eens een boek te schrijven. Omdat ze druk was met haar gezin en werk is het schrijven er nooit van gekomen. Tot ze een idee, dat al een tijdje in haar hoofd zat, begon uit te werken. Het resultaat is Schuim der Aarde, haar debuutroman. Behalve als schrijfster werkt ze als jurist, strateeg en publicist. Haar publicaties verschijnen onder andere in Het Financieele Dagblad, NRC Handelsblad en het Parool. Roxane is eveneens gastcorrespondent Brazilië voor De Correspondent, een digitaal nieuwsmedium.

Ergens op de sertão, een droog gebied in het noordoosten van Brazilië, leeft het jongetje Anjo. Hij woont daar samen met vijf andere kinderen en twee nogal wrede mannen. Ze krijgen regelmatig bezoek van truckers die zich met de kinderen mogen vermaken. Op een dag vindt er een dramatische gebeurtenis plaats en Anjo vlucht weg. Hij komt terecht in een wereldstad, een eind van de sertão vandaan. In een van de sloppenwijken van deze stad wonen de jonge prostituees Lucy en Angelica. Lucy wordt zwanger, wil het kind niet houden, maar brengt het toch op de wereld. Vanaf dat moment verandert haar leven. In de stad zelf woont Elizabet, agente en getrouwd met de hoofdcommissaris van politie. Elizabet heeft alles wat ze zich kan wensen, maar toch ontbreekt er iets dat haar helemaal gelukkig zal maken: een kind.

Het boek heeft drie verschillende verhaallijnen: de stad, de sertão en de berg. Hoewel het leven in ieder van deze gebieden verschillend is, heeft het toch ook overeenkomsten: de ellende die er heerst, maar ook de rauwheid die het leven in ieder van deze gebieden kent. Het maakt dan niet uit of je tot de zogenaamd betere klasse hoort of tot de paria’s. Uit ieder van de verhalen blijkt dat het nergens rozengeur en maneschijn is. Dat is door Van Iperen goed en indringend beschreven.

Vanaf het begin, maar eigenlijk ook na het lezen van de tekst op de achterflap, weet je dat het geen vrolijk boek zal zijn. Het geeft een realistisch beeld van de armoede die in een wereldstad kan heersen, dat de verstotenen nergens welkom zijn en daardoor afgezonderd leven, maar ook dat de mensen die in een sloppenwijk wonen hun bestaan zo aangenaam mogelijk maken zodat ze toch nog wat plezier in hun leven hebben. Het verhaal is daardoor bij vlagen aangrijpend, maar het heeft ook zijn aandoenlijke en vrolijke kanten.

Misschien lijkt het dat Schuim der aarde een moeilijk leesbaar boek is. Daar is echter geen sprake van, het leest zelfs onverwacht vlot. Komt dit doordat je tijdens het lezen het gevoel krijgt dat je deel uitmaakt van het verhaal? Waarschijnlijk wel. En dat is de verdienste van de schrijfster. Daarnaast zijn er zijn enkele momenten dat het verhaal spanning heeft, enkele verrassende wendingen heeft en zeker nieuwsgierig maakt. Want uiteindelijk wil je wel weten hoe het met ieder personage verloopt.

Schuim der aarde is een boek in een over het algemeen prachtige schrijfstijl. Sommige situaties worden niet bij naam genoemd, maar dusdanig beschreven dat je precies weet wat ze inhouden of wat er gebeurt. Aanvankelijk lijken de drie verhalen op zichzelf te staan, maar heel subtiel vloeien ze samen en hebben toch min of meer met elkaar te maken. Zowel tijdens het lezen, maar ook na het dichtslaan van de laatste bladzijde, moet je wat je gelezen hebt even verwerken. Het zet aan tot nadenken en is ook (weer) een eye-opener dat we het in ons eigen lang zo slecht nog niet hebben.

Waardering: 5/5

Boekinformatie
Auteur: Roxane van Iperen
Titel: Schuim der aarde
ISBN: 9789048824205
Pagina’s: 367
Eerste uitgave: 2016