Beschrijving
Een golf van bomaanslagen, gijzelingen en moordpartijen overspoelt in de jaren zeventig Europa, Nederland blijft niet buiten schot. Bij de eerste gijzelingsactie in Wassenaar (1970) blijken we geen idee te hebben van terrorismebestrijding. Vanuit het niets stampt de regering een antiterreureenheid uit de grond. De mariniers die de Bijzondere Bijstandseenheid vormen, moeten zichzelf het vak van terreurbestrijder aanleren. Met vallen en opstaan en minimale middelen. Dan komt een grote beproeving: de bevrijding van de gekaapte trein bij De Punt. In Liggen blijven! vertellen de mariniers voor het eerst wat decennialang geheim moest blijven.

Het boek bestrijkt de jaren ’70-’78; behalve Wassenaar en De Punt komen onder meer de treinkaping bij Wijster en de gegijzelde school in Bovensmilde aan bod.

Recensie
In de jaren zeventig van de vorige eeuw werd Nederland, net als overigens in heel Europa het geval was, opgeschrikt door een groot aantal aanslagen. Ervaring met dergelijke terroristische activiteiten was er niet, dus moest er in allerijl actie ondernomen worden en werd er een eenheid geformeerd die, wanneer de situatie daarom vroeg, direct ingezet kon worden. Dit werd de BBE, de Bijzondere Bijstandseenheid, die aanvankelijk bestond uit mariniers. Na verschillende succesvolle wapenfeiten werden ze in 1977 echt op de proef gesteld: de door een groep Zuid-Molukkers gekaapte trein bij het Groningse De Punt moest worden bevrijd. De journalisten Olof van Joolen en Silvan Schoonhoven geven in hun boek Liggen blijven! een kijkje achter de schermen van deze bijstandseenheid en laten zien wat hun werkzaamheden globaal inhouden.

Het boek van beide journalisten begint met een korte proloog waarin heel beknopt wat informatie wordt gegeven over de beschieting van de gekaapte trein bij De Punt. Een oud-marinier wordt hierover bij de rechtbank ondervraagd en geeft desgevraagd zijn visie van de gebeurtenissen. Voor Van Joolen en Schoonhoven was deze rechtszaak, maar vooral de manier waarop de gijzeling werd beëindigd, de aanleiding tot het schrijven van Liggen blijven! en om het verhaal van een drietal commandanten van de eenheid aan te horen. Daarnaast hebben ze ook diverse mariniers van de BBE geïnterviewd.

Dit alles heeft geleid tot een opsomming van terroristische aanslagen, te beginnen in 1970, als de woning van de Indonesische ambassadeur in Wassenaar door drieëndertig Zuid-Molukkers wordt bestormd en waarbij een hoofdagent om het leven komt. In de jaren daarna vinden diverse andere gijzelingen en aanslagen plaats waar de BBE bij geroepen wordt. Van iedere situatie doen de auteurs kort verslag en laten ze zien wat de taak van de bijstandseenheid was en wat ze hebben moeten doen om de gijzelaars te bevrijden. Ondanks dat dit alweer tientallen jaren geleden is en dat uiteraard bekend is hoe het allemaal afgelopen is, zit er voldoende spanning in iedere beschrijving om de lezer voor een kort moment de adem te laten inhouden.

Wat heel goed uit alle opgetekende verhalen blijkt, is dat men, zeker toen men voor het eerst met terroristische activiteiten werd geconfronteerd, niet goed wist ermee om te gaan. Natuurlijk wisten alle betrokkenen dat er snel een oplossing moest komen, dat gijzelaars bevrijd moesten worden – het liefst ongedeerd – en dat de gijzelnemers uitgeschakeld moesten worden. Maar hoe dat het beste kon, was volkomen onbekend. Uit alles blijkt dat het in die begintijd flink pionieren was, dat gold in feite voor zowel de mariniers, de overheid, de politie en de pers. Met de kennis en het materieel van nu, zo wordt in het boek even aangestipt, zouden veel acties anders aangepakt worden.

Uit de interviews die de journalisten gehouden hebben, kan geconcludeerd worden dat de mariniers niet als vechtersbazen moeten worden beschouwd. Met de afloop van een aantal gijzelingen hebben zij het emotioneel moeilijk gehad en sommigen denken er, ruim veertig jaar na dato, nog dagelijks aan. Het niet al te dikke boek Liggen blijven!, dat in bijzonder heldere taal geschreven is, erg prettig leesbaar is en tevens is voorzien van diverse foto’s, geeft al met al een mooi inkijkje in de keuken van de BBE van de jaren zeventig. Interessant en boeiend om te lezen, want zo heel veel was en is er niet over hen bekend.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Olof van Joolen & Silvan Schoonhoven
Titel: Liggen blijven!
ISBN: 9789046824344
Pagina’s: 176
Eerste uitgave: 2018