Flaptekst
De betrekkingen tussen Rusland en de NAVO bevinden zich op een dieptepunt wanneer de NAVO haar grootste winteroefening ooit lanceert in het uiterste noorden van Noorwegen. De Russen zien dit als een provocatie en mobiliseren hun eigen oefening aan de Russische kant van de grens.

Tijdens een van de oefeningen in het grensgebied belanden NAVO-piloten John Evans en Ylva Nordahl in een conflict met een Russisch vliegtuig, en wordt hun F-16 neergeschoten nadat ze tijdens hun ontwijkingsmanoeuvres aan de Russische kant van de grens terecht zijn gekomen. De gebeurtenis veroorzaakt een politieke crisis, waarbij zowel Rusland als de navo de gebeurtenis als een aanval ziet.

Ylva en John staan nu voor een schijnbaar onmogelijke missie: terwijl ze worden achtervolgd door Russische militairen moeten ze te voet terug zien te komen naar Noorwegen, om te vertellen wat er werkelijk is gebeurd en zo te voorkomen dat dit conflict de aanleiding wordt voor een Derde Wereldoorlog.

Recensie
Met de in 2022 verschenen actiethriller Mayday maakte Grethe Bøe haar debuut als auteur, maar ze heeft al jaren internationaal prijswinnende films en televisieseries geschreven en geregisseerd. De meeste daarvan spelen zich af in het Noordpoolgebied, een omgeving waarvoor ze zelf veel genegenheid voelt. Dit is tevens de setting van haar eerste boek, waarmee ze in Noorwegen in 2021 wekenlang op de eerste plaats van de bestsellerlijst heeft gestaan. Zoals de planning nu is, zullen aan het eind van dit jaar (2022) de eerste opnamen van een verfilming ervan beginnen.

Hoe dicht een fictief verhaal de werkelijkheid kan benaderen bewijst Bøe met haar in lichte mate vooruitziende debuut Mayday, dat in Noorwegen begin 2021 is uitgebracht. Iets meer dan een jaar later vond de Russische inval in Oekraïne plaats. Tussen deze oorlog en een aantal gebeurtenissen die in de plot voorkomen, zal de lezer enkele parallellen kunnen herkennen. Het boek, waarvan het idee is ontstaan tijdens de opnamen van een speelfilm ten tijde van een NAVO-oefening, heeft daarom een enigszins actueel en herkenbaar tintje, waarbij ook nog opgemerkt dient te worden dat de niet bij naam genoemde president van Rusland een overduidelijk evenbeeld is van Poetin.

De hoofdrol is echter weggelegd voor pilote Ylva Nordahl, een stoere vrouw van Samische afkomst die in de meest extreme situaties haar mannetje staat, maar waarvan je je wel kunt afvragen of de auteur haar niet te veel als daredevil heeft neergezet. Geen enkel avontuur of hachelijke onderneming lijkt haar tegen te kunnen houden, hoewel ze aan het eind van het verhaal in een situatie terechtkomt die zelfs haar beangstigt. Bøe besteedt sowieso ruim voldoende aandacht aan de personages en ondanks, of misschien wel dankzij, een overdosis aan informatie, kan de lezer zich met zo goed als iedereen identificeren.

Het is nochtans jammer dat de verstandhouding tussen Rusland en de NAVO enigszins onderbelicht blijft, vooral omdat dit de achterliggende gedachte is aan het conflict in het Arctische gebied en een Derde Wereldoorlog op de loer ligt. Natuurlijk is deze verhaallijn van wezenlijk belang voor wat er met Nordahl en Evans is gebeurd, maar de nadruk ligt hoofdzakelijk op hun ontsnapping uit het Russisch grensgebied. Hun vlucht is bij vlagen spectaculair, absoluut niet zonder gevaar en bijgevolg het spannendste en snelste onderdeel van de thriller, die een explosieve ontknoping heeft en, omdat niet alle vragen beantwoord worden en er bovendien een paar nieuwe ontstaan, tegelijkertijd zowel bevredigend als onbevredigend afloopt.

Tijdens het schrijven van Mayday, waarvan de vertaling is verzorgd door Janke Klok en Kim Snoeijing, heeft de auteur zich goed en uitvoerig laten informeren door experts in allerlei disciplines. Dit geeft ze zelf in haar bekentenissen aan, maar is ook te merken aan vele gedetailleerde beschrijvingen en niet altijd nader uitgelegde vakterminologie. De uitgebreide details zorgen voor een aanzienlijke vertraging in sommige gedeelten van de plot en zijn soms zelfs overbodig. Desalniettemin heeft Bøe een behoorlijk en overwegend vlot debuut geschreven dat evenwel niet helemaal aan de verwachtingen kan voldoen.

Waardering: 3/5

Boekinformatie
Auteur: Grethe Bøe
Titel: Mayday
ISBN: 9789021449562
Pagina’s: 304
Eerste uitgave: 2022