Beschrijving
Bassam. De jongen om wie je op straat met een boog heenloopt. Een gestolen fiets ruilt hij voor een blok hasj en begint daarmee zijn weg die hem zal leiden tot de troon van de discotheek. Hij voorziet jou van medicinaal genot wanneer het je uitkomt, en jij wilt hem terugsturen naar zijn ‘eigen land’ als je hem niet meer wilt tolereren. Maar Bassam heeft dromen, terwijl hij met zijn bende van ellende in twee werelden leeft: in een sombere achterbuurt van Schiedam en tegelijk permanent in liefdevolle gedachten aan zijn overleden moeder.

Recensie
Na zijn vwo-opleiding volgde Parham Rahimzadeh een studie fiscaal recht, vooral omdat hij op zoek was naar structuur in zijn leven. In zijn werk als fiscalist kan hij zijn creativiteit niet kwijt en daarom is hij opnieuw gaan schrijven (als tiener schreef hij samen met zijn vrienden al verhalen). In 2021 debuteerde hij met de roman Arab, waarin hij een aantal autobiografische elementen in heeft verwerkt. Hij benadrukt daarbij echter wel dat het geen boek is dat over hemzelf gaat.

Bassam was nog maar net tiener toen zijn moeder overleed. Inmiddels is hij vijftien jaar oud, zit op het vwo en zorgt ondertussen voor zijn terneergeslagen en werkloze vader. Om aan geld te komen verkoopt hij met zijn vaste vriendengroep xtc-pillen in een club. Hij raakt steeds meer verstrikt in het criminele web, waardoor zijn relatie met zijn vrienden op de proef wordt gesteld. Maar hij heeft echter ook zijn idealen, want hij weet dat hij niet voor altijd een leven als dit wil leiden. Zal het hem lukken zijn innerlijke strijd te overwinnen?

Het is een bijzonder korte proloog waar het verhaal mee begint, maar wel zodanig dat die er al meteen inhakt. De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt en er is een spanning die in een thriller niet zou misstaan. Hoewel de inleiding geen tijdsaanduiding bevat, heb je bij het eerste hoofdstuk, dat zich op de laatste dag van februari 2005 afspeelt, wel in de gaten dat dit een sprong terug in de tijd is en dat in de plot geleidelijk naar dat moment suprême wordt toegewerkt. Die vindt – uiteraard – in de ontknoping plaats en laat, net als iedere andere scène in de roman, niets aan de verbeelding over.

Arab wordt voornamelijk verteld vanuit het perspectief van Bassam, ook wel Sam of Sammy genoemd. De lezer komt daarom tamelijk veel over hem te weten. Dat komt mede, of misschien wel voornamelijk, omdat er regelmatig een flashback is naar eerdere perioden en daarin wordt veel over hem verteld. De auteur besteedt tevens ruim voldoende aandacht aan Bassams vrienden, hij brengt immers erg veel tijd met hen door. De uitwerking van de personages is sowieso een van de sterke punten van Rahimzadeh, maar zijn inlevingsvermogen in het leven van Bassam en de andere jongeren mag eveneens niet onderschat worden. Ongetwijfeld heeft dit te maken met het feit dat de auteur enigszins als ervaringsdeskundige beschouwd mag worden.

Dat de roman het predicaat rauw heeft meegekregen is voorstelbaar. De vriendengroep bevindt zich veel op straat en houdt zich bezig met criminele activiteiten. Velen zullen hen, hoewel de term niet genoemd wordt, zien als het schuim der aarde. Toch hebben sommigen van hen wel degelijk hun goede kanten. Zij zijn regelmatig sociaal en gevoelig en denken écht na over hun eigen leven. In het verhaal komt overduidelijk naar voren dat ze met een innerlijke tweestrijd te kampen hebben. Aan de ene kant willen ze hun criminele bestaan achter zich laten, aan de andere kant vinden ze het snelle geld ook wel aantrekkelijk.

Het verhaal, dat zowel heftige als aangrijpende momenten bevat, komt buitengewoon realistisch over. Dat komt onder andere door de vele straattaal die erin verwerkt is (aan het eind van ieder hoofdstuk wordt een uitleg gegeven), maar eveneens omdat de geschetste omstandigheden waarheidsgetrouw overkomen en dat ongetwijfeld ook zijn. Omdat de gebeurtenissen zich in een rap tempo opvolgen, heeft de roman een behoorlijk tempo, hoewel dit voor een deel ook aan de schrijfstijl van de auteur ligt. Die is beeldend, eigentijds, vlot, ‘streetwise’ en bij tijde wel wat grof, wat overigens inherent is aan de setting. In ieder geval is Arab, waarin overigens wel te veel taalkundige missers zitten, een indringend en veelbelovend debuut.

Waardering: 4/5

Boekinformatie
Auteur: Parham Rahimzadeh
Titel: Arab
ISBN: 9789044647594
Pagina’s: 264
Eerste uitgave: 2021